XulioRíos
Xulio Ríos (Moaña, 2 de novembro de 1958) é un ensaísta galego especializado en política internacional e, nomeadamente, no mundo chinés.
Graduado Social e licenciado en Dereito pola Universidade de Santiago de Compostela. Incorporouse á militancia nacionalista contra a ditadura formando parte do Comité Central e Executivo da Unión do Pobo Galego (UPG) para se converter trala morte de Franco no primeiro secretario xeral de ERGA (Estudantes Revolucionarios Galegos) no I Congreso celebrado en 1978. Nos anos oitenta desempeñou varios cargos de responsabilidade no sindicalismo nacionalista (no eido da función pública e nas relacións internacionais). En 1991 fundou o Instituto Galego de Análise e Documentación Internacional, que, tras 25 anos baixo a súa dirección, preside a título de honra. En 1997 fundou o Fondo Galego de Cooperación e Solidariedade, a axencia municipal para a cooperación internacional. En 2001 fundou a Fundación Plácido Castro, que tamén dirixiu ata finais de 2024.
É membro do Consello Asesor de Casa Asia e da Red Navarra de Estudios Chinos. Correspondente Académico do Observatorio Virtual de Asia-Pacífico (Universidad Tadeo Lozano-Colombia), membro do Consello Consultivo Honorario da carreira de “Especialización en Estudios de China Contemporánea”, da Universidad Nacional de Lanús (Arxentina), e membro do Comité Académico da Maestría de Políticas de Vinculación con China da arxentina Universidad Nacional de José C. Paz. É igualmente membro do comité científico de Asiadémica, revista universitaria de estudos sobre Asia Oriental, do Foro Académico do Observatorio América Latina-Asia Pacífico e membro do Consello de Redacción de Shijie Minzu, revista de estudos dos pobos do mundo editada pola Academia de Ciencias Sociais de China e do Consello Editorial da revista World Socialism Journal, igualmente editada póla Academia de Ciencias Sociais de China. Forma parte igualmente do comité editorial de "Cuadernos de China", publicación do Centro de Estudios de África y Asia (CEAA) da Universidade de Los Andes (ULA), Mérida – Venezuela. Tamén é árbitro permanente da revista Nóesis, editada pola Universidade Autónoma de Ciudad Juárez (México). Asesor do Instituto de Gobernanza de Beijing Capital, un thinktank auspiciado pola municipalidade e afiliado á CASS (Academia de Ciencias Sociais da China).
Hoxe Asesor Emérito, foi fundador e director do Observatorio de la Política China (Casa Asia-IGADI), promotor e coordinador da Red Iberoamericana de Sinología, codirector do Compendio Anual sobre las Relaciones entre China e Iberoamérica, que edita a Universidade de Zhejiang (China), dirixiu o Informe Anual sobre Política China que se publica dende 2007 (ata 2022), o Informe sobre Taiwán (que se publica dende 2015, ata 2022), o Simposio Electrónico Internacional sobre Política China (dende 2011, ata 2022), director de Jiexi Zhongguo, trimestral de análise e pensamento iberoamericano sobre China (dende 2011 ata 2022), director do Taiwan Hebdo, semanario de información política sobre Taiwán e as relacións a través do Estreito (dende 2013 ata 2022).
Dende 2007 escribe habitualmente no diario El País sobre temas chineses. Tamén colaborou con outros medios como os diarios Faro de Vigo, El Correo Gallego, La Voz de Galicia, La Vanguardia, El Periódico, ou Diario El Correo; tamén con Radio Internacional de China, Radio Nederland, BBC, Cadena SER, Radio Nacional de España ou Radio France Internacional, así como con cadeas de televisión (CCTV, TVG, TVE), revistas especializadas (Grial, Política Exterior, Economía Exterior, Pueblos, El Viejo Topo, East Asia. An International Quarterly, Vanguardia Dossier, Humania del Sur, Revista de Occidente, Estudios de Asia y África, Pensamiento Propio, Sinología Hispánica, Cuadernos de Estrategia, etc.), dixitais (Praza, Sermos Galiza, Rebelión ou Público) semanarios (Brecha, de Uruguai), axencias de noticias (Xinhua, AGN, EFE, AFP, Alainet) ou anuarios de estudos internacionais (CEIPAZ, CIDOB), entre outros. Entre 1997 e 2019 dirixiu Tempo Exterior, revista galega de análise e estudios internacionais.
Profesor do Instituto de Altos Estudios Universitarios, é autor de varios manuais de formación (La política exterior de China, Taiwán: sistema jurídico, político y económico, Las relaciones internacionales de los países de Asia Oriental, El medio ambiente en China) da Universitat Oberta de Catalunya e da Universidad de Alcalá de Henares, na licenciatura de Estudos de Asia Oriental. Tamén é profesor colaborador do IESIDE (Instituto de Educación Superior Intercontinental de la Empresa).
É membro do Consello Asesor da Fundación Carlos Casares, membro correspondente da Real Academia Galega. É membro do Consello de Administración da revista mensual Tempos Novos. Foi membro do Consello de Acción Exterior de Galicia dende a súa creación en 2010 ata que presentou a súa dimisión en 2013. Igualmente, foi membro da Comisión de Relacións Institucionais e Acción Exterior, coordinador da mesma e membro do plenario do Consello da Cultura Galega entre 2016 e abril de 2023, cando presentou a súa renuncia.
En 2018 recibiu o premio Cátedra China, e en 2020 o premio Casa Asia.
Autor dos seguintes libros:
Ensaio
- [1991] A conversión de Polonia (Edicións do Cumio).
- [1992] ¿Que foi daquel soño? (Edicións Xerais).
- [1992] Galicia e a Sociedade das Nacións (Editorial Galaxia).
- [1997] Biografía de Plácido Castro (Ir Indo).
- [1997] China, a próxima superpotencia (Laiovento).
- [1997] Hong Kong, camiño de volta (Laiovento).
- [1998] A China por dentro (Xerais).
- [2001] Sempre no Mundo (Igadi).
- [2002] Plácido Castro, compilación xornalística (Ediciós do Castro).
- [2004] Lois Tobío (Galegos na Historia, Ir Indo).
- [2010] Nós no Mundo. Unha política exterior para Galicia (Galaxia).
- [2015] Lois Tobío, un Galego de lei (Pío García).
- [2021] A metamorfose do comunismo na China, unha historia do PCCh (1921-2021) (Kalandraka). Con edicións en galego, castelán, catalán e portugués.
- [2022] Plácido Castro. Nós mesmos no mundo (Fundación Plácido Castro). Coautora, Susi Castro.
Tradución
- [2013] A arte da guerra, de Sun Tzu (Teófilo Edicións).
Compilador e introductor de:
- [1995] Nacións Unidas. Textos fundamentais (Edicións Xerais).
- [1998] Os dereitos da humanidade (Edicións Xerais).
Coautor de:
- [1994] Pensar a democracia (Editorial Inquérito, Lisboa).
- [1995] Os conflictos dos Balcáns (Ir Indo Edicións).
- [1996] Rusia: das orixes á quebra dun modelo (Ir Indo Edicións).
- [1998] Cuba, independencia e revolución (edicións do Cumio).
- [2002] A acción exterior das CCAA españolas en América Latina: o caso de Galicia (Aieti).
- [2002] Plácido Castro, no Centenario (IGADI).
- [2003] Homenaxe a don Paco del Riego, fillo adoptivo de Nigrán (Edicións do Cumio).
- [2004] Galicia, un país no mundo: conmemoración cívica 70 aniversario do recoñecemento internacional de Galicia como unha nacionalidade. Lembranza de Plácido Castro, Vigo 18 de setembro 2003 (Edicións do Castro).
- [2005] Libro branco da acción exterior de Galicia (Xunta de Galicia).
- [2006] Europa, Europa (Tórculo Edicións).
- [2006] O Terceiro Estatuto Galego (Tórculo Edicións).
- [2006] Congreso Plácido Castro no seu tempo (Xunta de Galicia).
- [2009] Galicia solidaria (Xerais). Con Carlos Teijo.
- [2011] Á beira de Beiras. Homenaxe nacional (Galaxia).
- [2011] A ollada exterior do nacionalismo galego (Fundación Galiza Sempre).
- [2019] Argimiro Rojo Salgado, O Home Smiling Through (Universidade de Vigo).
- [2019] Galicia, un relato no mundo (catálogo da exposición) (Xunta de Galicia).
- [2022] A convivencia social no Xacobeo 2021-2022 (Teófilo Edicións).
- (2024) Plácido R Castro, Unha Galicia soñada, Obra Plástica (Museo do Mar, Xunta de Galicia)
Edicións
- [1992] O mundo desde aquí (IGADI).
- [1995] Nacións Unidas. Textos fundamentais (Xerais).
- [1998] Os dereitos da humanidade (Xerais).
- [2002] Unha escolma xornalística, de Plácido Castro (Edicións do Castro).
- [2011] Irlanda en Plácido Castro (IGADI).
- [2015] O perdurable legado de Fernando Pérez-Barreiro (Edicións do Cumio).
- [2016] Ramón Lugrís. Sempre Galicia, sempre Europa (IGADI). Con Xosé Luís Franco Grande.
- [2020] Lois Tobío. Galeguista, tradutor e xornalista (Consello da Cultura Galega).
- [2020] Vocacións e ideais de Plácido Castro (Consello da Cultura Galega).
Obras en castelán
Ensaio
- [1997] China: ¿superpotencia del siglo XXI? (Icaria).
- [1998] China (Icaria).
- [2005] La política exterior de China, la diplomacia de una potencia emergente (Edicións Bellaterra)
- [2005] Taiwán, el problema de China (La Catarata).
- [2007] Mercado y control político en China (La Catarata).
- [2008] China de la A a la Z: diccionario general de expresiones chinas (Editorial Popular) (Segunda edición ampliada en 2022).
- [2010] China en 88 preguntas (La Catarata).
- [2012] China pide paso (Icaria).
- [2014] Bienvenido, Míster Mao (Akal).
- [2016] China Moderna. Una inmersión rápida (Tibidabo). (Segunda edición ampliada en 2024, con publicación en castelán e catalán).
- [2018] La China de Xi Jinping (Editorial Popular).
- [2019] Pepe Castedo, Vida y Azares (Teófilo edicións).
- [2019] La globalización china. La Franja y la Ruta (Editorial Popular).
- [2020] Taiwán. Una crisis en gestación (Editorial Popular). O libro foi recoñecido como un dos 25 libros máis sobresaíntes do ano en relacións internacionais por Esglobal.
- [2023] Chibérica: Visiones ibéricas de China contemporánea (Editorial Popular). En coordinación con Jorge Tavares.
Obras colectivas
- [2002] El nuevo orden internacional en Asia-Pacífico (Editorial Pirámide).
- [2005] La política exterior de China, la diplomacia de una potencia emergente (Bellaterra).
- [2008] China. Radiografía de una potencia en ascenso (El Colegio de México).
- [2009] La emergencia de China e India en el siglo XXI (Seminario de investigación para la Paz).
- [2012] China en América Latina: Reflexiones sobre las relaciones transpacíficas (Universidad Externado de Colombia).
- [2013] El impacto de China en el mundo iberoamericano (Universitat Autònoma de Barcelona).
- [2013] Las relaciones hispano-chinas. Historia y futuro (La Catarata).
- [2015] Política Exterior China: relaciones regionales y cooperación (Benemérita Universidad Autónoma de Puebla).
- [2016] Las fronteras ante sus espejos (Andavira editora).
- [2018] China, América Latina y la geopolítica de la Nueva Ruta de la Seda (Universidad Nacional de Lanús).
- [2019] Ascenso del nuevo espacio indo-pacífico (Seminario de investigación para la Paz, Zaragoza).
- [2021] Diego de Pantoja y China. Reflexiones sobre las relaciones históricas entre China y el mundo hispánico (China Social Sciences Press).
- [2021] The future of Asia Pacific in the new world order. Emerging Markets & Emerging Powers (Tirant lo Blanch, Valencia).
- [2021] China y América Latina, una Asociación Estratégica Integral (Centro Venezolano de Estudios sobre China).
- [2022] Olhar a China pelos Livros (Universidade de Macau, Centro Científico e Cultural de Macau).
- [2024] Democracias y autocracias frente a la guerra en Ucrania (Tecnos, Madrid).
- [2024] The Failure of a Pseudo-Democratic State in Afghanistan: Misunderstandings and Challenges, Springer Nature Switzerland.
- [2024] Claves de política global. Arpa editorial, Madrid.
En inglés
- [2023] China: A New Journey Towards Modernization, Paths International Ltd.
En chinés
- [2020] 中国战“疫”的国际贡献和世界意义 (China contra a epidemia de Covid-19: implicacións para o mundo), 2020, Academia de Ciencias Sociais da China, CASS. Coautor.
- [2024] 中国：迈向现代化新征程 (China hacia la última fase de la modernización: Ideas y reflexiones sobre la Nueva Era), Academia de Ciencias Sociais, CASS, Beijing.
Limiares
- [2013] The World Turned Upside Down, obra de Alfredo Toro Hardy (World Scientific Publishing Co., Singapur).
- [2017] ¿Cómo lo hicieron los chinos?, obra de Gustavo A. Girado (Astrea).
- [2021] Deng Xiaoping y la Revolución cultural, obra de Deng Rong (Editorial Popular).
- [2021] Xi Jinping, A Ascensão do Novo Timoneiro da China: o Homem, a Política e o Mundo, de Jorge Tavares da Silva (Sílabas & Desafíos, Faro, Portugal).
- [2022] The government of Xi Jinping: Evaluation, results and challenges, de Juan Carlos Gachuz Maya, Raquel Isamaea León de la Rosa, Emilio Adolfo Calderón Mora (coordinadores), en BUAP, México.
- [2022] La Nueva Era de China, de Ander Sierra e Àngel Marrades, Descifrando la guerra/Fuera de Ruta editorial.
- [2022] China, amenaza o esperanza, la realidad de una revolución pragmática, de Javier García, Akal.
- [2023] China, el retorno del Imperio del Centro, de Jiang Shigong, en Letras Inquietas.
- [2023] Relaciones Internacionales en tiempos del auge chino y declive argentino, de Eduardo Daniel Oviedo, en Areté, Argentina.
- [2023] Los mimbres del reencuentro: Doce años que marcan la historia de las relaciones sino-españolas (1970-1982), de Huiling Luo, en Editorial Popular, Madrid.
[Xaneiro, 2025]
