CalrosSolla
Calros Solla naceu en Pontevedra no ano 1971. É filólogo, profesor de historia e lingua galega, etnógrafo e escritor. Director de actividades de Tempo Libre. Membro fundador do colectivo cultural e ecoloxista Capitán Gosende. Membro da Sección de Literatura de Tradición Oral da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG).
No eido poético, é autor dos poemarios Xábregho (1999), Mel de arañas (2000) e Terras raras (2001) ‒todos tres recollidos na antoloxía Ras e tritongos (2003)‒. Os versos de Xábregho e Mel de arañas foran galardoados co 1º Premio de Poesía no I Certame Literario da Facultade de Filoloxía da Universidade de Vigo (1992). É autor tamén de Cerdedo in the Voyager I (2004; 2010, 2ª edición) e Libro de reclamacións (2005), coleccións de poesía visual, e mais dos libros de “retrónicas” reGaliza e outras chuches (2008) e O orgullo do gurgullo (2012), tributo á Asociación Pola Defensa da Ría de Pontevedra (APDR) no seu 25 aniversario. En 2010, saíu do prelo Pan prós crocodilos. Ese mesmo ano, foi merecente do Premio de Poesía Johán Carballeira polo poemario MazinGZ e, en 2011, do Premio de Poesía Victoriano Taibo polo poemario Holocausto zacoe. En 2024, Ed. Morgante editou a súa obra poética completa (1990-2020) baixo o título No coi da lúa. Poesía reunida. A comezos de 2025, viu a luz, no mesmo selo editorial, o seu último poemario, intitulado Herba de Vigo.
O máis da súa obra poética espállase por libros colectivos e revistas literarias, entre os que salientamos: X Festival da poesía no Condado (1990), Muller de doce sal. Homenaxe a Inés Canosa (2000), Das sonorosas cordas. 15 poetas desde Galicia (2005), Poesía contemporánea: Tabeirós-Terra de Montes (2005), Pontevedra literaria (2007), Polifonías II. Voces poéticas contra a violencia de xénero (2007), Bernardino Graña. Homenaxe no 75 aniversario (2007), Polos camiños de Cangas. 25 anos do certame de poesía María Soliño (2010), XXIV Festival da poesía no Condado (2010), Dairas (2011), Poema río dos Gafos (2012), 150 Cantares para Rosalía de Castro (2015), Alguén que respira! Ecopoesía contra o cambio climático (2023); Madrygal, Dorna, Verbo Xido, Arraianos...
No eido histórico-etnográfico, forneceu a súa colección ‘Cerdedo in the Voyager’ (Ed. Morgante) cos seguintes títulos: Cerdedo. Materiais para o estudo da freguesía de San Xoán de Cerdedo. Inventario xeral (2002), Cerdedo na obra do Padre Sarmento (2002; 2009, 2ª edición), Almanaque de encantos. Mitoloxía da Terra de Cerdedo (2005; 2010, 2ª edición), Monte do Seixo. Reivindicación da Montaña Máxica (2007; 2011, 2ª edición), Monte do Seixo. O santuario perdido dos celtas (2008; 2024, 3ª edición; tamén se editou en castelán), Cantares de Manuela de Barro. Achegas ao cantigueiro de Cerdedo (2008; 2012, 3ª edición), Carta arqueolóxica do concello de Cerdedo (2009), O vervo xido. A fala secreta dos canteiros de Cerdedo (2011; 2021, 2ª edición), O ano que chimpamos o cacique. Crónica do agrarismo en Cerdedo (2011), O código da vincha. Retrincos da intrahistoria de Cerdedo (2012), O crime de Pardesoa (2013; 2024, 3ª edición; tamén se editou en castelán), As pedras da tribo. Retrincos da intrahistoria de Cerdedo II (2014), Amuletos, talismáns e pedras da fartura: Obxectos de poder da Galiza tradicional (2014), A conxura dos Gosende. Retrincos da intrahistoria de Cerdedo III (2015), Así aprenderán a non ter ideas. Agrarismo, caciquismo e República en Cerdedo (2016), Ao saimento de nós. Retrincos da intrahistoria de Cerdedo IV (2017), O legado dos homes pequenos. Gravados rupestres de Cerdedo (2017; 2020, 2ª edición; tamén se editou en castelán), O Embigo do Becho. Retrincos da intrahistoria de Cerdedo V (2021), Obra reunida de Santiago Gómez Tato (ed.) (2021), O mestre de Quiroza de Xosé Varela Buela (ed.) (2021), O Campo das Laudas. Alcouve da Memoria en Cerdedo (2022; 2023, 2ª edición), É ruín porque o fan. Retrincos da intrahistoria de Cerdedo VI (2024), Saberes de María da Vrea. Tradición oral da freguesía de Folgoso (Cerdedo) (2025), Andrómenas e credos. Suma mitolóxica de Cerdedo e Montes (no prelo) e A terra das carballeiras. Retrincos da intrahistoria de Cerdedo VII (en preparación).
Na mesma colección, mais no eido narrativo, escribiu o libro de relatos A gran mortaldade (2019; tamén se editou en castelán). Seguíulle, en 2024, o libro de relatos Soidades do alfabeto. Criptoetnografía.
Para a colección ‘Solea Scripsit’ (Ed. Morgante), elaborou A vaga dos pratiños voantes. O fenómeno ovni na prensa galega (1947-50) (2020; tamén se editou en castelán), Crónica da Galiza bizarra (2021; tamén se editou en castelán) e O pote do ouro. Novas de tesouros na Galiza (2022; tamén se editou en castelán).
Así mesmo, como colaborador da asociación cultural e ecoloxista Vaipolorío, deu ao prelo: Andar primeiro de río. Inmateriais do río dos Gafos (2009), O demo asubiador (2014), O río da memoria. Cartafol do río dos Gafos (1745-1970) (2014), Os espellos do pasado. A lenda dourada do Gafos (2019) e Auga mol en pedra dura. Inmobiliario etnográfico do río dos Gafos (2023).
O seu labor de estudo e divulgación do monte do Seixo foi merecente do Diploma de Honra outorgado polos Amigos da Cultura Celta (Narón, 2011).
“Polo seu traballo incansable de promoción e posta en valor da lingua e da cultura galega e nomeadamente do patrimonio natural e inmaterial do concello de Pontevedra”, concedéuselle o Premio Cidade de Pontevedra 2015.
En 2017 (San Cibrán de Las), os Amigos da Cultura Celta fixéronlle entrega dunha Distinción de Honra “pola xestión e conservación do Patrimonio cultural” e dun Certificado de Agradecemento “por contribuir a descubrir el patrimonio cultural celta de Galicia con sus trabajos de investigación en la Montaña Sagrada do Seixo en Cerdedo (Pontevedra)”.
A Confederación Galega de Asociacións Veciñais outorgoulle en 2017 o Premio Cogave.
A Asociación Pola Defensa da Ría de Pontevedra (APDR) outorgoulle en 2018 o seu Diploma de Recoñecemento.
En 2023, a Fundación Alexandre Bóveda concedeulle o XVIII Premio Galiza Mártir.
Como membro fundador do colectivo Capitán Gosende, promoveu e participou nas exploracións que permitiron a descuberta de máis dun cento de sitios arqueóloxicos na comarca de Terra de Montes.
Como afeccionado á arqueloxía, amais de identificar, no monte do Seixo, por riba dunha trintena de “pedras con lenda” (estacións míticas) –entre elas, a xa célebre Portalén–, ten atopado, no concello de Cerdedo, numerosos depósitos ou pezas de notábel valor arqueolóxico: o pétreo antropomorfo nomeado Xacente do Coto das Insuas (O Serrapio-Pedre), o muíño navicular do Castriño (Fondós-Quireza), o gravado rupestre da Cerqueira (Biduído-Cerdedo), os gravados rupestres do Outeiro Aciveiro Ib, II e III (Biduído-Cerdedo), os gravados rupestres Ib, IV e V do Monte de Baixo (Limeres-Cerdedo), o gravado rupestre do Alto do Monte II (Deán-Figueiroa), os gravados rupestres da Laxa das Filloeiras I e II (Pedre), o gravado rupestre da Laxa do Sangal (Cerdedo), o gravado rupestre do muíño de Herdeiros de Baixo (Abelaíndo-Cerdedo), o gravado rupestre do Outeiro da Bichoca (Chamadoira-Cerdedo), o gravado rupestre do Outeiro de Riba (Biduído-Cerdedo), o gravado rupestre de Carballás (Cerdedo), o gravado rupestre do monte de Laxoso (Quireza), os gravados rupestres das Corvas I e II (Pedre), o gravado rupestre da Porteliña (Tomonde), o gravado rupestre da Lomba de Castrodiz (Figueiroa), o gravado rupestre de Vilarchán (Quireza), os gravados rupestres da Laxa da Romaxe I e II (Pedre), o gravado rupestre do Outeiro Rachado (Figueiroa), o gravado rupestre do Coto Laceiras (Figueiroa), o Serpentiforme de Limeres (Limeres-Cerdedo), o gravado rupestre do Outeiro Framil (Quireza), os gravados rupestres das Abeleiras II e III (Lourido-Cerdedo), os gravados rupestres de Castro do Cabo I e II (Castro), o gravado rupestre de Carballás II (Outeiro das Coenlleiras) e a Cruz de Carballás (Cerdedo), o gravado rupestre do Lombo da Serpe (Castro), a mámoa 3 da Chá de Pedrouzos (Figueiroa), os gravados rupestres do Pousadoiro I, II e III (Cuíña-Quireza), a mámoa de Cuíña (Quireza), o gravado rupestre do Castriño (Mamoalba-Quireza), a mámoa 6 do Castriño (Quireza), o gravado rupestre do monte Porrido (Cuíña-Quireza), o gravado rupestre de Vilarchán II (Vilarchán-Quireza), a mámoa 2 de Vilarchán (Vilarchán-Quireza), a mámoa 9 do Outeiro dos Corvos (Tomonde), o gravado rupestre da Cavadosa (Cerdedo), a mámoa de Portugal (Figueiroa), a mámoa 2 da Veiga das Arcas (Tomonde), o gravado rupestre das Murteiras (Fondós), a mámoa do Outeiro Pernide (Limeres-Cerdedo), o petróglifo do Outeiro Pernide (Limeres-Cerdedo), a Man de san Bernabé (San Bernabé-Cerdedo), o cromlech de Filgueira (Castro), a mámoa de Folgoso (Folgoso), o altar das Laxiñas (Cavenca-Cerdedo)...
No concello da Estrada descubriu os gravados rupestres do Outeiro da Pena I, II e V (Sabucedo).
No concello de Forcarei, o gravado rupestre da Mámoa Grande (monte do Seixo-Presqueiras), o gravado rupestre do Vieiro (Castrelo), os gravados rupestres da Pedreira IV, V, VI, VII e VIII (Pereira), o gravado rupestre de Filloi (Aciveiro), os gravados rupestres do Outeiro das Cruces II e III (Ventoxo) e a mámoa do Samarco (Pardesoa).
No concello de Beariz (Ourense), a pedrafita de Xan Xil, o gravado rupestre de Ricovanca II, os gravados rupestres do Recosto I e II, o gravado rupestre da regueira de Arriba, o gravado rupestre do Outeiro da Carqueixa II (Xirarga), o gravado rupestre do Pión XX e o gravado rupestre do Alto dos Carrís II (A Bouza-Beariz).
No concello de Cotobade, o gravado rupestre das Zacoteiras (Caroi), os gravados rupestres do Outeiro da Urce I e II (A Corredoira), o gravado rupestre da Laxa do Portabora (Caroi), o gravado rupestre do Coto da Coleta (A Corredoira) e o gravado rupestre da Cimadevila (Caroi).
No concello de Campo Lameiro, o gravado rupestre da Fonte do Piollo (Montes).
Na parroquia de Cerponzóns (Pontevedra), atopou o gravado serpentiforme da pedrafita do monte Curuto...
É artífice dos itinerarios culturais Roteiro Sarmento (Cerdedo), de 2002, Roteiro da Montaña Máxica (monte do Seixo), de 2005, Roteiro da Pantalla (Cerdedo), de 2011, e Roteiro polo Pedre milenario (Pedre-Cerdedo), de 2013, inseridos no seu Proxecto Montaña Máxica, co que porfía, a carón da colección de ensaios ‘Cerdedo in the Voyager’ (Ed. Morgante), na dignificación da terra cerdedesa. A día de hoxe, máis de cinco mil persoas descubriron o monte do Seixo na súa compaña. Xunto co Grupo de Estudos Etnográficos Serpe Bichoca realizou o documental Monte do Seixo. A Montaña Máxica (2009). En 2012-13, comisariou a exposición “De rezos a conxuros” (colección particular de amuletos, talismáns e outros obxectos de poder da cultura tradicional) no Museo Etnográfico Liste (Vigo), que foi visitada por perto de dez mil persoas. En 2016, promoveu a creación do Campo das Laudas (Meilide-Cerdedo), monumento na memoria das vítimas da represión franquista en Cerdedo. En 2017 instituíu o premio Salvoconduto de Honra do Capitán Gosende.
Á súa angueira investigadora e creativa engádeselle a súa faceta de conferenciante no ámbito da mitoloxía popular e da defensa do patrimonio. Consignado no Dicionario de Escritores de Tabeirós-Terra de Montes (2004), é adoito colaborador da prensa escrita (mormente, en Faro de Vigo, Nueva Revolución ou Pontevedra Viva!) e das webs Tabeirós-Montes, Historia de Galicia e Galicia Encantada. Mantén en Facebook os perfís “Calros Solla” e “Capitán Gosende”.
[Novembro, 2025]
