Centro de Documentación da AELG
Aproximación á muller nociva - Quinta escena e desenlace
Martínez Pereiro, Xosé Luís
v1xlmartinezpereironociva.html

QUINTA ESCENA

(O SEMIDEUS está na súa cadeira plegábel. MAURO vestido de cor laranxa e UXÍA, que continúa de noiva e coa cor inicial, tamén están sentados pero sen mirarse.)

MAURO.- Uxía, o noso amor é un cadáver.
UXÍA.- ¿Estás seguro?
MAURO.- Xa fede.
UXÍA.- ¿Fixécheslle a autopsia acaso?
MAURO.- (Consulta o seu caderno.) Cadáver, segundo teño anotado e en palabras de san Isidoro, debe a súa etimoloxía á xuntanza das primeiras sílabas latinas de "caro", "data" e "vermis"... Carne dada aos vermes...(Elevando o ton.) Ca...dá...ver. ¿Pillas a idea ou hai que descompoñela en factores?
UXÍA.- ¡Cando queres ser desagradábel...! (Colle o balde para telo a man.) Só pido un pouco de paciencia.
O SEMIDEUS.- A cousa está xustificada, se un vai a outro sitio a buscar compaña... non se pode censurar.
UXÍA.- ¿E a ti quen te deu vela nesta santa compaña? Estou a falar co do butano... (A MAURO.) ¿Onde deixaches a bombona? (Pequena pausa.) ¿E o certificado de defunción?
MAURO.- Non cambiemos de tema.
UXÍA.- ¡Eh! Un momento, un momento... Se vas falarme así...
MAURO.- ¿Así como?
UXÍA.- Esixo que esteñan presentes todos os implicados... desde o primeiro ao último.
MAURO.- Pero...
UXÍA.- E numerados...
MAURO.- ¿Numeración cardinal? ¿Quizais ordinal?
UXÍA.- Que veña ela... A primeira.
MAURO.- ¿Quen?
UXÍA.- A túa amante...
MAURO.- ¿Helena?
UXÍA.- ¡Aquí vai arder Troia! ¿Fixeches con ela o cabalo?
MAURO.- ¿O cabalo de Troia?
UXÍA.- Agora faiche o burrancán... Necesito á miña amiga de toda a vida... E que veña o noso amigo común e verde.
MAURO.- ¿Queres tamén ao home do transistor?
UXÍA.- E un par de paseantes.
O SEMIDEUS.- ¿Eu vou ter vela no enterro? Non quero perderme este cirio por nada do mundo.
UXÍA.- Nunha parella hai sempre máis de dous.
MAURO.- ¿E os dez mandamentos cantos son na túa peculiar aritmética?
UXÍA.- ¡Que axiña amaches ao próximo sobre todas as cousas!
MAURO.- Helena é proporcionada, comprensiva, equilibrada, uniformemente acelerada, testada dermatoloxicamente... e non ten balde.
UXÍA.- ¡Baldreu!
MAURO.- ¿Que?
UXÍA.- ¡Mamalón!
MAURO.- (Calmo e por tanto desesperante.) Con cada insulto perdes un cacho de razón.
UXÍA.- Es unha cascuda.
MAURO.- Mellor para min, así teño dous cerebros e son dobremente intelixente.
UXÍA.- (Arregaña os dentes para acougar.) ¿Vas chamar á xente dunha vez?

(MAURO colle o telefone, marca e fala sen que se escoite. UXÍA chora unhas bágoas sonoras no balde.)

MAURO.- ¿E os paseantes como vou localizalos?
UXÍA.- Eran dous, ían xuntos, non creo que haxa tanta dificultade, ademais, ti xa tes prática en atopar parella.
MAURO.- ¿E o home do transistor na orella?
UXÍA.- Se ten orella pode ouvir, ¿non?
MAURO.- Necesito o número.
UXÍA.- E eu necesito ser querida.
MAURO.- (Acudindo a O SEMIDEUS.) ¿Ti podes facer algo? Cos teus poderes sobrenaturais tal vez...

(Marcha O SEMIDEUS facéndose o remolón. Entra a GRANDAMIGA correndo e colle a UXÍA das mans xusto antes da perrencha.)

GRANDAMIGA.- (Fusilando coa ollada a MAURO.) ¡Xa estamos de novo! Desafoga, é o mellor... chora como muller o que non soubeses defender como muller.

(Entra o AMIGO COMÚN E IMPROPIO.)

AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- ¿A que ven tanto cristo? Estaba tan entretido medíndome o membro...
MAURO.- Uxía, que se sente soia e convocou unha asamblea xeral.
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- ¿Decisoria?
MAURO.- Consultiva, ao menos iso espero. (Entra HELENA toda vestida de laranxa para demostrar que conxenian. MAURO recíbea encantado.) Estás impresionante.
HELENA.- ¡O que estou é perdendo un pastón! ¿Que trangallada é ésta? Espero que pague a pena, tiven que suspender un birmano e un tres catorce dezaseis.
MAURO.- Só vai ser un momento. (Sinala a UXÍA.) Aquela que está sentada é a miña costela.
HELENA.- ¿A do ollo murcho? (Pequena pausa para examinarse mutuamente.) Segundo o "Eclesiastés" a luxuria da muller coñécese nos ollos e ésa ten o ollar inexpresivo, case cego.
MAURO.- ¿Fago ben en deixala?
HELENA.- Nen perguntes.

(Entra O SEMIDEUS acompañado dos paseantes e do home do transistor.)

VOZ DO TRANSISTOR.- O periódico madrileño "YA" de trinta de marzo de 1956, acaba de divulgar a nova dunha elefanta do Parque Zoóloxico de Barcelona que -sinceramente, a min cústame crelo- tocaba a harmónica coa trompa facendo rir a nenos e maiores coa súa interpretación proboscídea de Marieta baixando da fonte do gato.
O SEMIDEUS.- Estaban no quinto carallo e queren cobrar dietas. Eu xa lles citei as palabras da "Epístola aos corintios", todo é lícito, pero non todo convén...¡Como quen oe chover!
MAURO.- Por iso non imos rifar. Que se poñan por algures e dille a ése que apague o radio. (A UXÍA.) Aquí tes a todoquisque, se querías teatro...
GRANDAMIGA.- (A MAURO.) Desde logo... non tes vergonza.
UXÍA.- Se eu o único que quixen foi facerlle ben... (Chora trece bágoas.) San Xerónimo di que boa cousa é para o home non tocar muller... ¿Merezo castigo por preocuparme pola súa salvación?
HOME DO TRANSISTOR.- Non sabería que dicir... a miña Inesiña se me salva dese xeito...
PASEANTE 1º.- Acudamos a Salomón, home de bon xuízo, el dicía que quen acha boa dona, acha boa cona, e neste caso parece que a segunda parte da premisa non se cumpriu.
PASEANTE 2º.- (Achegándose a UXÍA en plan castigador.) Digamos na súa defensa as palabras de Hipocrás: "ferve a cona non fodida máis do que pica a ortiga" e, non obstante, ela ignorou os picores que se poden presupoñer nada desdeñábeis.
O SEMIDEUS.- (Interpoñéndose.) Queda constancia do argumento do picor.
GRANDAMIGA.- De picores que fale a que máis sabe.
HELENA.- ¿E por que non ti? Parece que tes moi malas pulgas.
GRANDAMIGA.- Se che das por aludida...
HELENA.- Pero...
GRANDAMIGA.- ¡Vaia! ¡Que culta! A loba sabe unha partícula adversativa.
HELENA.- A que che remango unha hostia en latín vulgar...
GRANDAMIGA.- Cando queras.
MAURO.- (Agarrando a HELENA.) Non sexas boba, acouga, esa mangallona fai pesas até cos músculos faciais.
HOME DO TRANSISTOR.- Teofrasto afirma que é imposíbel atender á vez á muller e aos libros.
MAURO.- Gran verdade.
PASEANTE 2º.- Marbodo de Rennes, se cadra recollendo unha idea de Tertuliano, dicía que a muller era a porta pola que o demo conseguía ter acceso ás almas dos homes.
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- Se imos a iso, tamén Aristóteles dicía que a muller era como un home mutilado... caralladas.
O SEMIDEUS.- Iso é pasarse.
MAURO.- ¿E podo aportar unha frase de Andreas Capellanus?
UXÍA.- Aporta o que vexas, entre carallada e conachada a variación é mínima.
MAURO.- No seu libro "De amore", publicado no século XII, Andreas proba con argumentos para min irrefutábeis que a muller é escrava da súa cona.
GRANDAMIGA.- ¡Este home debe ser retrasado mental! (A UXÍA.) ¿Estás segura que non lle falta unha fervedura?
PASEANTE 1º.- Eu se empezan os insultos marcho.
UXÍA.- Dialoguemos, sen malos modos.
MAURO.- Somos persoas civilizadas... Non hai que alterarse, dominando as artes do finximento pode ocultarse a maldade divinamente.
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- ¿Iso vai por min?
MAURO.- Hoxe por min e mañá por ti.
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- Non sei como tomalo.
HELENA.- Para min que vos estades pasando coa misoxinia.
MAURO.- Se non vai por ti.
O SEMIDEUS.- Eu non quero intervir, debo ser neutral, pero isto xa ven de vello, segundo unha sentencia recollida no "Decreto", libro de dereito canónigo recopilado por Graciano no século XII, a muller debe ser súbdita do seu marido.
PASEANTE 1º.- Concordo.
PASEANTE 2º.- E eu, ¿onde hai que asinar?
MAURO.- Na muller, en teoría, viven as paixóns e as malicias da carne, non o digo eu, ven no "Llibre de les dones" escrito por Francesc Eiximenis en 1388, agora ben... (Fulmina a UXÍA coa ollada.) ...nalgunha praxis a cousa non parece cadrar.
O SEMIDEUS.- Natureza arrevesada, non lle deades máis voltas.
PASEANTE 1º.- Deus fixo a Eva da costela de Adán, dun oso, agora, sábese que oso contra oso fai moito ruído, por tanto, onde quer que hai mulleres hai monserga e palabras, palabras, palabras... son palabras de san Ambrosio.
HOME DO TRANSISTOR.- Eu á miña costela apenas lle dirixo a palabra, ten razón o frade García de Castroxeriz, conselleiro do bispo de Osma e seguidor medieval de Aristóteles: as mulleres son minguadas de entendementos, razonar esixe certa sabedoría.
PASEANTE 2º.- Honorius de Autun, no seu "Elucidarium", opina que dicir muller é dicir vulva moldeábel e liviana para pecar.
MAURO.- Quen máis, quen menos, todos estamos postos en misoxinia.
UXÍA.- Non sei se argumentar indefensión.
MAURO.- Ti quixeches que estiveran.
UXÍA.- Para ter máis dunha opinión e contrastar.
MAURO.- Case hai unanimidade.
UXÍA.- Era unha estrataxema para ver de perto á miña rival. (Pouco convincente e sen chegar a ser despectiva.) Está ben, algo vulgar para o meu gosto de muller abandonada.
MAURO.- Non empeces, o noso xa non é dos dous, ti polo teu lado e eu polo meu.
UXÍA.- É o fin.
MAURO.- É o principio, non sexas pesimista.
UXÍA.- ¿Sabes que te vou odiar eternamente?
MAURO.- E terás que mercar un balde máis grande... Descoida, iso corre da miña conta.
UXÍA.- Haberá que eliminar un dos titulares da libreta conxunta de aforro.
MAURO.- O principal é iniciar os trámites da separación.
UXÍA.- ¿E o vestido?
MAURO.- ¡Outra vez será!
UXÍA.- ¿E o fillo que íamos ter?
MAURO.- Es nova e ovular non depende de min.
UXÍA.- Trónzasme os proxectos.
MAURO.- A vida en común deixa paso a unha vida propia, unha para cada un. Tes que superar esa actitude conspicua, circunspecta, retrotraída e autofagocitadora.
UXÍA.- (Asentindo de arriba a abaixo, isto é, á maneira occidental.) Non consigo nada autofagocitándome. Sempre fun un pouco caníbal das miñas aspiracións, é cómodo buscar alguén de quen depender... ¿Será medo a vivir?
MAURO.- Mira o que gañas coa independencia.
UXÍA.- Pode...
MAURO.- ¡Pergúntallo a Daoiz e Velarde! (Sinala á parella de paseantes que interrompen por un segundo a súa marcha.) ¡Pergúntallo a José Martí! ¡A Mandela!
UXÍA.- Pero un territorio non é o mesmo que un corpo, nun territorio hai terra e nun corpo hai unha persoa, un ser con pensamentos.
MAURO.- Uxía, chama a Descartes, pensa logo existe... pero sen min.
UXÍA.- (Como se tal cousa.) Está ben. (Aos que miran desde o escenario.) ¡Pitas, pitas, pitas...! Pitando... (Empurra ao HOME DO TRANSISTOR.) ¡Fóra! Quero este espazo baleiro para poñer os pés na terra.
HOME DO TRANSISTOR.- ¿Xa podo prender o radio?
VOZ DO TRANSISTOR.- (Mentres desaparece o seu dono da escena.) Parece ser que san Cupertino elevaba o seu corpo no espazo un par de metros e quedaba suspendido sen previo aviso, loxicamente fuxía dos lugares con teito e decidiuse por vivir nunha praia, así, como máximo, a súa anatomía podería chocar cunha gueivota ou cun corvo mariño.
GRANDAMIGA.- ¿Eu tamén teño que me ir?
UXÍA.- Necesito intimidade.
GRANDAMIGA.- Intima comigo, serei a túa flor sumisa, a túa rima consonante.
UXÍA.- ¡Es un pouco prosma de máis! ¿Nunca cho dixeron?
GRANDAMIGA.- Son persistente.
UXÍA.- E insistente.
GRANDAMIGA.- E candente.
UXÍA.- Non sexas impertinente.
GRANDAMIGA.- (Intenta tocarlle o cabelo.) Son un ente que non está ausente.
UXÍA.- Agora preciso paz, dominar as ondas da maruxía deste mar de min.
GRANDAMIGA.- Non me ignores.
UXÍA.- Quizais me viría que nen Deus unha etapa mística, probar os preceptos de Buda.
GRANDAMIGA.- Teimuda rima con Buda e chéirame a ruda.
UXÍA.- Prefíroche muda... ¡Cala!
GRANDAMIGA.- ¿Damos un paseo para aclarar ideas? ¿Un café? Prometo non lanzarme enriba... ¡Estás tan linda vestida de noiva perpetua!

(UXÍA bufa pero acaba aceptando. No escenario quedan MAURO, HELENA e O SEMIDEUS.)



DESENLACE

(MAURO e O SEMIDEUS fan como un aparte. HELENA fica pensativa, logo pilla unha revista.)

MAURO.- Todo acabou.
O SEMIDEUS.- Si, xa só resta solucionar o problema da pendonga.
MAURO.- ¿Que queres dicir?
O SEMIDEUS.- Home, penso que é evidente.
MAURO.- Helena quéreme e o amor é invidente.
O SEMIDEUS.- E a min tamén me cae ben... é unha muller extraordinaria... ¡E non vaias pensar que quero dicir ordinaria en grado sumo!
MAURO.- ¿Daquela?
O SEMIDEUS.- Ela ten moita experiencia...
MAURO.- Ben o sei, no noso caso podería citar a frase de Virxilio: "Fotuisse semel satis est".
O SEMIDEUS.-Tradúcemo, anda.
MAURO.- Abonda con ter fodido unha vez.
O SEMIDEUS.- Deberías estar por riba dos praceres da carne.
MAURO.- Para ti é fácil dicilo.
O SEMIDEUS.- Co amor virtual chega e sobra, faime caso.
MAURO.- ¿Sabes? Lombroso, o criminólogo e médico, o da clasificación fisiognómica dos criminosos, pasou moito tempo da súa vida procurando un medicamento que acabase coa prostitución.
O SEMIDEUS.- É unha putada que non o conseguise.
MAURO.- (Mira para HELENA.) ¿Como lle digo que o noso acabou? Non me atrevo.
O SEMIDEUS.- A min non me mires.
MAURO.- Podo empregar o argumento de que os nosos zodíacos son desfavorábeis a unha conxunción continuada.
O SEMIDEUS.- Pensa algo máis, anda.
MAURO.- (Revisa o seu caderno de notas.) ¿E se me poño insultante e solto unha frase de Jonathan Swift que teño anotada?
O SEMIDEUS.- ¿Cal?
MAURO.- "Valoro nunha muller un mínimo de agudeza do mesmo xeito que me agrada que un loro diga algunhas palabras".
O SEMIDEUS.- ¡Psssé! Igual reacciona mal.
MAURO.- ¿Como de mal?
O SEMIDEUS.- Non sei, pode revirarse e atentar contra a túa integridade.
MAURO.- Non creo.
O SEMIDEUS.- Eu de ti, tomaba medidas... Unha muller repudiada, pase, pero dúas...
MAURO.- ¿Que me aconsellas?
O SEMIDEUS.- Necesitas protección.
MAURO.- ¿Onde? ¿Contra que?
O SEMIDEUS.- Non o comprobei en vivo, pero a patada nos compadriños debe ser un suplicio considerábel e pudendo... e podendo evitalo... Debes protexer a oficina da xeneración, a túa paternidade está en perigo, a túa patria está amenazada.
MAURO.- Atentar contra a patria é inconstitucional.
O SEMIDEUS.- Vexo que empezas a entendelo... ¿Por que non planificas unha boa defensa?
MAURO.- Eu son de talante ofensivo.
O SEMIDEUS.- Pois ofende.
MAURO.- O meu xogo é máis de ataque.
O SEMIDEUS.- Pois ataca.
MAURO.- Son un home de área...
O SEMIDEUS.- Pois a....
MAURO.- Un rematador.
O SEMIDEUS.- Pois remata.
MAURO.- ¿Pero antes de rematar non está matar?
O SEMIDEUS.- Mata.
MAURO.- (Reflexiona un momento.) ¿Con que?
HELENA.- ¿Fáltavos moito? Teño fame.
MAURO.- É só un segundo, como máximo dous elevado a tres mil. (HELENA volve a vista á revista.) Eu tamén teño unha fame que adoezo.
O SEMIDEUS.- Utiliza o sentidiño... o ideal é unha carta bomba.
MAURO.- Non se me dá ben escribir. ¿E se non me entende a letra?
O SEMIDEUS.- Entón está o coitelo.
MAURO.- ¿E se non atino en zonas vitais?
O SEMIDEUS.- Pois... o empurrón diante dun autobus.
MAURO.- ¿Que número?
O SEMIDEUS.- Non pareces moi convencido... Alá ti... Se queres que te despedacen...
MAURO.- ¿Estás seguro de que non teríamos futuro? É unha muller culta, encántalle Goethe...
O SEMIDEUS.- Sodes incompatíbeis, faime caso.
MAURO.- ¿E por que teño que matala?
O SEMIDEUS.- ¿E por que morre o home? Hai perguntas que non teñen resposta.
MAURO.- ¡A Uxía non a matei! Daquela...
O SEMIDEUS.- Algunhas incompatibilidades só se frean coa morte e ésta é desas, non daquelas.

(MAURO resignado, quítase o traxe laranxa, achégase a HELENA e esgánaa coas súas mans. O SEMIDEUS sorri e disfruta da escena plenamente.)

O SEMIDEUS.- ¿A que non foi tan difícil? Verás como co tempo mo agradeces, a leitura non permite distraccións.