Centro de Documentación da AELG
Aproximación á muller nociva - Primeira e segunda escena
Martínez Pereiro, Xosé Luís
v1xlmartinezpereironociva001.html

"O amor é unha comedia nun
acto: o sexual".
(Enrique Jardiel Poncela)



"Un único sorriso de muller valería
máis que as tres cuartas partes do
pensamento humano se nese sorriso
víramos sorrir á vida".
(E. M. Cioran)

PERSONAXES:

MAURO.- Home de catro décadas. Erudito. Desencantado. Traballa como cazador de andrómenas polo que aproveita cada momento para ler sabedorías impresas. Viste un traxe negro. Non conxenia coa muller e a súa incontinencia lacrimóxena.

UXÍA.- Muller de tres décadas e dous ollos verdes. Linda, romántica e desencantada. A pesar da súa infidelidade vocacional, viste un traxe de noiva permanente e branco desde que casou con Mauro. Leva un balde para recoller as bágoas propias.

AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- Home verde. Eterno desocupado sen conciencia. Hiperdotado. Encantador de máis. Falando en prata de lei, válelle calquera burato legal ou ilegal.

GRANDAMIGA.- Muller de carácter e con fobia aos homes. Aparece cando chora Uxía. Nela domina a cor malva.

HELENA.- Prostituta e case licenciada en románticas. Ollos azuis. Experta en Johann Wolfgang von Goethe, tema central da súa tese. Pratica unha variante sexual do "Sturm und Drang" (empuxe e ataque). En canto ao vestiario, a súa cor é completamente bermella.

O SEMIDEUS.- Case está en todas partes e case sabe de todo. Mediador algo sobrenatural. Leva unha cadeira plegábel.

HOME DO TRANSISTOR

PASEANTES



ACTO ÚNICO

PRIMEIRA ESCENA

(Un comedor coa mesa servida. MAURO e UXÍA aparecen sentados e mirando para os pratos. Aos pés dela hai un balde. No medio da mesa temos un atril cun libro aberto na páxina 165 ou en calquera outra. O SEMIDEUS, algo ladeado para non facer sombra á parella, senta na súa cadeira plegábel de pequenas dimensións. )

UXÍA.- ¿Queres máis parrochas?
MAURO.- Non.
UXÍA.- Quedan dúas.
MAURO.- Non.
UXÍA.- Fíxenas para ti e son pisciformes.
MAURO.- ¡Vaia!
UXÍA.- Necesitas o fósforo que ten o escabeche.
MAURO.- (Mirando para o libro aberto.) Non teño fame.
UXÍA.- ¿Vas facerme ese feo?
MAURO.- ¿Que?
UXÍA.- Non teñen espiñas.
MAURO.- ¡Ah!
UXÍA.- Deixa de ler e préstame atención. ¡Eu tamén son como un libro aberto! Teño o meu propio alfabeto Braile. ¿Por que nunca me les?
MAURO.- (Ignora a última pergunta.) Que non teño fame, de verdade.
UXÍA.- ¿Para iso me paso todo o día cociñando? (Levántase e tira os pratos ao chan.) ¡Ingrato!
MAURO.- (Con pachorra.) Sabes de sobra que as parrochas eran de lata.
UXÍA.- ¡Non, se vou ter que ir pescarllas ao señor! (Colle o balde, pois sabe que dun momento a outro vai chorar.) ¡Ti odias o meu peixe e empezo a escamarme!
MAURO.- Non o odio, simplemente non conxeniamos.
O SEMIDEUS.- (Achégase á mesa e pásalle a páxina ao libro do atril.) Uxía, tes que recoñecer que son cousas distintas, aínda que no fondo Mauro é conservador, non está obrigado a amar as conservas.
UXÍA.- Tanto ten, escravízame, faime de menos e tamén me fai sentir que estou de máis, iso é o que importa.
MAURO.- Pero...
UXÍA.- Ti, como non cociñas non valoras o sacrificio. ¿E as miñas mans? ¿E as cutículas castigadas? (Pequena pausa para morder unha unlla.) Ao peixe atlántico hai que falarlle para que libere as ínfulas e se deixe desescamar. Medita no que digo, dixita no meu medo se queres meter o dedo na chaga.
MAURO.- Pero...
UXÍA.- Non é tan sinxelo, ¿sabes? Non me gosta, non me gosta... ¿Parácheste algunha vez a pensar no que me gosta a min? ¡Eu tamén teño apetencias!
MAURO.- Perdinme. (Dirixíndose ao SEMIDEUS con cumplicidade.) ¿De que fala, da parrocha ou da perracha?
O SEMIDEUS.- Se cadra, de algo culinario.
MAURO.- Ou cuniforme.
UXÍA.- (Teatreira.) ¡Esa é a atención que me prestas! (Colle o balde para chorar catro bágoas.) Falo de todo, de ti, de min, da mestura dos dous, das espiñas de maruca cuspidiñas ás do amor verdadeiro. (Chora outras sete bágoas.) Falo de estrovos, de toletes, de quen vai manexar a miña barca á deriva. Falo de falos desganados pola impaciencia.
MAURO.- Contigo non se pode falar, a crónica de nós xa está escrita, cantouna un sochantre e trata dunha morte anunciada, ti o que aportas é a histeria.
UXÍA.- (Berrando e agarrando a MAURO polas lapelas.) ¡Non me digas que estou histérica, eh! (Céibao. Momento para respirar e tranquilizarse.) ¡Que razón tiña a miña nai única! Neniña, espabila, Mauro é un bardallas, non cases con ese elemento.
MAURO.- Para insultarme terás que pensar en algo máis orixinal, ser elemento non é nada vergoñento, o cabreante sería ser masa... Se queres tocarme os compadriños busca outra mortificación... Por certo, ¿cando pensas quitar o traxe de noiva? ¡Levamos trece anos casados!
UXÍA.- Nen o soñes, é a miña decisión meditada e debes respetala. Se unha quere permanecer pura quince anos... Paciencia. ¡Xa só quedan dous! Unha pisca de paciencia. O tempo, o modo e os lugares pasan voando... As baixas paixóns non teñen nada que ver co verdadeiro amor elevado e sacramentado. Para entregarse hai que meditar, a precipitación non pode traer nada positivo. ¿E se nos sai un fillo pródigo?
MAURO.- Ao meu modesto entender a miña esposa debe...
UXÍA.- Non empregues tantos posesivos, non son unha propriedade privada, son unha muller.
MAURO.- ¿Unha muller pública?
O SEMIDEUS.- Eh, un momento, podedes levarvos fatal, podedes odiarvos e desexar a morte un do outro, agora, ofensas si que non.
MAURO.- (Facéndose de novas.) O contrario a privado é público.
UXÍA.- ¿Ti que te cres, o meu dono? Eu son miña. ¡Que ben fixen en buscarme un amante imaxinario que me posuíra!
MAURO.- ¿Quen abusa do posesivo agora? A indumentaria debería frear a túa infidelidade.
O SEMIDEUS.- (Colócase entre os dous para separalos.) Niso leva razón Mauro, até no mundo virtual debes ser virtuosa. Non nos aturullemos, imos levarnos o mellor posíbel que non é tan complicado. Hai que saber separar o sexo do amor. Aquí o que se precisa é clarificar conceitos, falta unha presa de axuda relixiosa.
MAURO.- (Alporizándose.) Relixión si que non. Dicía Henri de Montherlant que a relixión é a enfermidade venérea da humanidade e eu estou dacordo con el se quero ser consecuente comigo mesmo... E falando de todo un pouco, ¿ti quen es?
O SEMIDEUS.- Eu son un semideus que ten que cumprir unha misión. Teño que metervos nas cabezas que o amor non é como unha filloa rechea de crema, é algo máis complexo.
MAURO.- ¿E as túas credenciais? ¿Terás un número de identificación fiscal ou algo así, non?
O SEMIDEUS.- Pois... (Busca algo no peto.) Creo que...
MAURO.- ¿Un permiso de residencia na terra?
O SEMIDEUS.- Istoooo...
MAURO.- ¿Un carnet de conducir almas?
O SEMIDEUS.- Teño un olor característico, unha feromona vestida de seda.
MAURO.- Ah. ¿Estará homologada, non?
O SEMIDEUS.- Por suposto.
MAURO.- (A UXÍA.) ¿Fáltanche moitas queixas? Impórtanme moito pero é que teño que traballar...
UXÍA.- Iso non é un traballo, cazar andrómenas é un divertimento.
MAURO.- Si, pero nos dá de comer e a mín, ademais e non é o de menos, a leitura fornéceme alimento para o espíritu.
UXÍA.- Espíritu, espíritu... ¡Se tiveses algo máis de corpo!
MAURO.- ¿Que queres dicir?
UXÍA.- Nada que non saibas.
MAURO.- A leitura tamén serve de consolo para as mingas pouco aparentes, podo citar a Virxilio e animarme, hai unha frase das Bucólicas que di: "Res est non parva", a cousa non é pequena, e se o di un clásico...
UXÍA.- ¡Vaites! (Ao SEMIDEUS.). De onde non hai...
MAURO.- (Con tristura resignada.) ¿Sabes que? Para o uso que lle damos, chega e sobra.
O SEMIDEUS.- Eu para as mulleres son un eunuco e, coidado, en canto aos homes, unha parede sen fisuras. Activo, pasivo, perifrástico, tailandés, birmano... Como ser asexuado non entendo moito, pero supoño que ademais do tamaño debe haber outros factores na gramática do amor, quizais a feitura do suxeito, o grosor do atributo, o ben que se conxugan os verbos copulativos, o calibre do predicado... A vontade de agradar ten que ser determinante e o núcleo...
UXÍA.- Iso todo está moi ben, pero o de pequena e manexábel ten escasa demanda. Se unha espera quince anos para entregar a súa flor, o menos que pode pedir é un xardiñeiro cun membro extraordinario, se me apuras até bífido.
MAURO.- Non son nengún ornitorrinco, ahí non podo axudar.
UXÍA.- Nen falta que fai.
MAURO.- Bo, non me aturulles, vou anotar a última andrómena que cacei. Cunha pisca de sorte quítolle un pastón.
UXÍA.- Cambia de tema, non vaia ser.
MAURO.- ¿Ti sabías que hai unha gueivota cos ollos azuis?
UXÍA.- (Resignada.) ¿Onde? Vasmo dicir de todas todas.
MAURO.- En Bretaña, a pequena. Chámase "Strew an Ankou", que traducido a lingua romance ven significar "gueivota da morte", o curioso é que só a ven os mariñeiros que van afogar.
UXÍA.- ¡Pois vaia sorte!
O SEMIDEUS.- Eu nunha ocasión vin unha manucodiata con vida.
MAURO.- (Alterado.) Iso é imposíbel, Boaistuau nas súas "Histoires prodigieuses" fálanos desa ave natural das illas Molucas e xura e perxura que ten a particularidade de que non pode verse con vida.
O SEMIDEUS.- Eu nunca minto, esqueces que son un ser que habita entre dous mundos.
MAURO.- ¿E como é?
O SEMIDEUS.- ¿Desconfías das miñas palabras?
MAURO.- Home, pois... De ti só sei que tes un olor característico e para de contar.
O SEMIDEUS.- Non ten patas, nunca se detén e voa a portentosa velocidade. Tamén ten os ollos azuis, aliméntase de ar e bebe o orballo das nubes altísimas.
MAURO.- (Pensativo, pasándose a man polo queixo.) ¿Onde vin eu uns ollos azuis? (Á muller.) Uxía, ¿ti de que cor tes os ollos?
UXÍA.- Verdes... Iso confirma o moito que me miras (Colle o balde para chorar.). Son un cero á esquerda.
O SEMIDEUS.- Non convén esaxerar, ser un cero non é tan malo, evitas os números negativos que son infindos.
UXÍA.- (O desencanto vai en aumento.) Unha letra chatada, unha nota sen pentagrama, unha ecuación sen incógnita
O SEMIDEUS.- Non dramaticemos.
UXÍA.- Son unha triquina sen carne.
MAURO.- (Ignorándoa.) Se non es ti... ¿quen?
UXÍA.- Algunha páxara que coñeciches.
MAURO.- Pode. Dicíalle miña rula, diso estou seguro.

(Chaman á porta, O SEMIDEUS vai abrir. Entra a GRANDAMIGA coa desenvoltura non gramatical de quen pisa atributos masculinos asiduamente. Achégase a UXÍA e extende o seu manto protector.)

GRANDAMIGA.- ¿Que lle pasa á miña nena? ¿Outra vez sufrindo? Tiña o presentimento de que necesitabas unha superficie onde chorar, traio ombreiras. (UXÍA aperta á amiga e chora sen disimulo.) Veña, xa pasou, non lle deas esa satisfacción, póste feísima. (Lanza unha ollada asasina a MAURO.) Non sei que dicirche.
MAURO.- ¡Eh! ¿Quen cres que lle mercou o balde?
O SEMIDEUS.- Son testemuña, e baléirao cada vez que se enche.
MAURO.- A túa amiga do alma ten incontinencia emocional.
GRANDAMIGA.- Unha muller que chora cría un furado no Cosmos.
MAURO.- ¡Vaia!
O SEMIDEUS.- Esa responsabilidade...
MAURO.- Tamén eu choro e son mamífero.
GRANDAMIGA.- As túas bágoas para min son auga estancada.
O SEMIDEUS.- Homes, mulleres, híbridos, estades sempre a rifar. A natureza non empregou máis que unha masa para fabricar as criaturas, o único que variou foi a levadura.
MAURO.- Non miro para ninguén, pero no caso dalgunha muller a levadura debía estar resesa... e escasiña.
UXÍA.- (Tocándose as tetas para calibrar o volume.) ¿Que o dis, porque ando escasa de espeteira?
GRANDAMIGA.- Non lle fagas caso. (Colléndoa polo antebrazo e sobándoa.) Se estás moi compensada, tes un corpo que quita o hipo, estás de marabilla, os homes non saben de glándulas mamarias. Tócame as miñas, verás... Para min que as superas en tersura e en suavidade... Os homes son uns inúteis, ¿ti viches o que tardan en quitarche o suxeitador? Eu xa tomei hai moito a determinación de ignoralos, son seres inferiores.

(Vanse do escenario enlazadas. O SEMIDEUS senta na cadeira plegábel. MAURO colle o libro e le mentres o permite a luz. Faise a escuridade aos poucos.)



SEGUNDA ESCENA

(MAURO está a ler, O SEMIDEUS detrás del e posto en pé vese moi pendente de pasarlle a páxina. Entra o AMIGO COMÚN E IMPROPIO. Vai até a alacena, colle un vaso, unha garrafa de augardente, examina ambos os dous obxectos ao trasluz e sírvese.)

O SEMIDEUS.- ¿Quen é?
MAURO.- ¿Quen é quen?
O SEMIDEUS.- Este.
MAURO.- ¿Este ou ese? Hai que precisar.
O SEMIDEUS.- Este.
MAURO.- ¿Este que está no oeste?
O SEMIDEUS.- O mesmo.
MAURO.- Ignoro o seu nome, nós chamámoslle Amigo común, a verdadeira amizade non necesita denominacións nen palabras maiúsculas. (Ao amigo que acaba de entrar.) ¿Como vai iso?
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- Vai, que non é pouco.
MAURO.- ¿E aquilo?
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- Aquilo tamén vai. (Bebe un grolo.) Non como iso, pero non hai queixa.
MAURO.- Alégrome ben, indo iso e aquilo fai isto como máis levadeiro.
O SEMIDEUS.- Non entendo nada. (Ponse a ler o libro que deixou MAURO.) Nada de nada.
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- ¿E Uxía? Vexo ahí o balde a medio encher e...
MAURO.- Marchou cunha amiga, déixaa ir... (Colle o balde e chéirao con xesto de desagrado.) Ti que sabes destas conachadas do sentimento, ¿as bágoas farán unha bebida potábel?
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- Se estás pensando en comercializar o produto lacrimóxeno... vaite desenganando, por norma xeral as bágoas da muller teñen moito sodio e, amigo Mauro, as da túa aínda máis.
MAURO.- ¿Como o sabes?
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- (Con apuro.) Por dedución... Iso sábese pola cor... (Digno.) ¿Que insinúas?
MAURO.- Nada...
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- ¡Eu só bebo os ventos por ela! ¿Hai confianza ou non hai confianza? ¡Por favor!
MAURO.- Perdoa...
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- Bastante indixestos son os ventos como para...
MAURO.- Déixao pasar, ho... Eu confío en ti, na verdadeira amizade que non pide nada a cambio, que axuda a baleirar os baldes... ¡Como pesan as bágoas! ¿Eh?
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- ¿Falas de peso neto ou de peso escurrido?
MAURO.- Neto, sen deducións. (O amigo asente coa cabeza.) E falando de confianzas e de fianzas... ¿Sabías que ten unha aventura imaxinaria con alguén?
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- ¿Uxía? Non o creo, ela non é desa clase de mulleres... ¡Se o saberei eu!
MAURO.- Confesoumo.
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- Peroooo...
MAURO.- Por escrito imaxinario, cinco copias, dobre espazo, lema e curriculum vitae.
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- ¿E abriches a plica mentalmente?
MAURO.- Non o resistín. Dígocho porque sei que a queres con loucura e para que non che colla na verza, o que empeza na mente acaba abríndose camiño até o corpo.
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- Mentres non sexa unha cousa marital...
MAURO.- Se xa pensa en enganarme a min, ti, que matarías por ser o seu amante...
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- ¿Como podes pensar iso? Son incapaz de magoarche, coñecémonos desde o século pasado, como máximo faríache un dano colateral... ¿Somos amigos, non? Uxía para min é como unha irmá...
O SEMIDEUS.- (Á orella pero audíbel.) Mauro non te fies, ten pinta de incestuoso.
MAURO.- Se non é que desconfíe...
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- Se o dis polos beixos, carecen de malicia, non penses o que non hai.
MAURO.- Xa, se eu...
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- Son sen lingua e xuro que non duran a carreiriña dun can.
MAURO.- ¿Como dicilo con tacto?
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- ¿Tacto? As mans non sei onde as verías metidas, pero andaría con moito frío e xa sabes por onde viaxa o calor nas mulleres casadas... Son figuracións túas, de verdade... En realidade...
MAURO.- Non teñas apuro, a realidade desaparece a cada instante, excusas explicarme nada, o que fagades cos vosos corpos amistosos e os vosos calores específicos tanto me ten, a min a infidelidade só me preocupa porque se compara.
O SEMIDEUS.- ¿Tes medo de saír mal parado?
MAURO.- Pois... (Ao amigo común.) ¿Non che importa ensinarme a minga?
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- ¿O que?
MAURO.- ¿Es amigo ou non? Só un momentiño...
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- ¡Mariconadas si que non! Isto non mo esperaba de ti... Tíñache por moi macho.
MAURO.- ¡Ehhh! Que é cousa científica. Estás a darlle unha interpretación errónea ás miñas palabras.
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- (Desconfiado.) ¡Xa!
MAURO.- Segundo o grande Dimitri Mendeleiev, a ciencia comeza cando se empeza a medir.
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- Se é por interese da ciencia...(Remolón.) De todas maneiras é algo íntimo...
O SEMIDEUS.- A anatomía non ten por que ocultarse, a min non me importaría ensinar o sexo se o tivese.
MAURO.- A intimidade vive no cerebro non na entreperna.
O SEMIDEUS.- Ia dicilo eu.
MAURO.- ¿Que, é para hoxe?
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- Dame vergonza pero... (Baixa a petrina e saca un cacho de mangueira que chega até o chan.) ¿Está? Non quero pillar un frío.
MAURO.- ¡Santo ceo!
O SEMIDEUS.- Témome que ante iso non tes nada que facer... Máis que de tamaño aquí hai que falar de eslora.
MAURO.- ¿Podo tocala?
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- ¡Xa sabía eu! (Métea para adentro.) A culpa é miña por ensinala.
MAURO.- É que parece de plástico.
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- Cartílago puro e duro. Agora está en repouso e...
O SEMIDEUS.- É moi escuriña.
MAURO.- ¿Seguro que naceu ahí? ¿Non será unha doazón, un préstamo? Agora os cirurxiáns fan virgueirías... e tendo tantos ferrados...
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- (Manoseando a petrina.) Nestes momentos está ao barbeito.
O SEMIDEUS.- ¿E non miraches de organizar excursións?... Guiadas, claro está.
MAURO.- ¿Necesita algún cuidado especial?
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- Non, o típico, moita conversa, frases curtas para non cansar, agarimos, algún que outro incentivo adicional, tres días libres por mes, paga de beneficios... ¡Ah! E o máis importante de todo, respectar o seu libre albedrío dentro da heterosexualidade máis avanzada e segura.
O SEMIDEUS.- ¿E non tes medo de pisala?
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- Non o ides crer, pero cheguei a estar acomplexado.
MAURO.- ¿Que pasa, ten algún defecto?
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- O complexo pode ser por defecto ou por exceso.
MAURO.- Como non o expliques mellor.
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- ¿Sabedes o que cansa a halterofilia sexual?

(Entra un home cun transistor pegado á orella esquerda. Percorre amodiño o escenario de dereita á esquerda. Todos seguen ao intruso coa vista.)

VOZ DO TRANSISTOR.- E completamos a actualidade con dúas pinceladas, o enfado que ven de facer público o pintor Graham Vivian Sutherland. ¿A razón? A muller de Churchill mandou destruír o retrato que lle pintara ao marido. O prestixioso e laureado retratista nega até a fartura que o señor Winston saíse con cara de estreñido.
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- ¿Esas son as novas de actualidade?
MAURO.- Ou a axencia manexa material atrasado ou debe ser un aparello moi antigo.
VOZ DO TRANSISTOR.- E sen abandoar as illas británicas nen este século que presumibelmente sofrirá unha terceira guerra mundial, recordar a curiosidade de que a principios do vinte a legalidade inglesa permitía que os maridos zoupasen ás esposas cun pau, só tiña que cumplirse un requisito, a vara non podía ser máis gorda que o polegar do marido.
O SEMIDEUS.- ¿Pero non estamos no século XXI?
MAURO.- Hai ondas moi larchás que non viaxan coa debida frecuencia.
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- As mulleres fíxanse moito nas mans, ¿habería por estes pagos algunha lei parecida?

(Vai esmorecendo a luz mentres O SEMIDEUS, MAURO co seu inseparábel libro, o AMIGO COMÚN E IMPROPIO e o home do transistor na orella examinan e comparan os seus respectivos dedos mata-piollos.)

O SEMIDEUS.- E digo eu, nos casos de individuos coas dúas mans amputadas, xa sei que non son comúns pero pode darse, ¿nonsí? (Pausa para reflexionar e situarse na hipótese.) Ao non haber dedos... ¿cal sería a vara de medir? Vou aínda máis lonxe, ¿con que agarrarían o pau para zorregar?