"O amor é unha comedia nun |
PERSONAXES: |
MAURO.- Home de
catro décadas. Erudito. Desencantado. Traballa como cazador de
andrómenas polo que aproveita cada momento para ler sabedorías
impresas. Viste un traxe negro. Non conxenia coa muller e a súa
incontinencia lacrimóxena.
UXÍA.- Muller de tres décadas e dous ollos
verdes. Linda, romántica e desencantada. A pesar da súa
infidelidade vocacional, viste un traxe de noiva permanente e
branco desde que casou con Mauro. Leva un balde para recoller as
bágoas propias.
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- Home verde. Eterno
desocupado sen conciencia. Hiperdotado. Encantador de máis.
Falando en prata de lei, válelle calquera burato legal ou
ilegal.
GRANDAMIGA.- Muller de carácter e con fobia aos
homes. Aparece cando chora Uxía. Nela domina a cor malva.
HELENA.- Prostituta e case licenciada en
románticas. Ollos azuis. Experta en Johann Wolfgang von Goethe,
tema central da súa tese. Pratica unha variante sexual do
"Sturm und Drang" (empuxe e ataque). En canto ao
vestiario, a súa cor é completamente bermella.
O SEMIDEUS.- Case está en todas partes e case
sabe de todo. Mediador algo sobrenatural. Leva unha cadeira
plegábel.
HOME DO TRANSISTOR
PASEANTES
ACTO ÚNICO |
(Un comedor coa mesa servida.
MAURO e UXÍA aparecen sentados e mirando para os pratos. Aos
pés dela hai un balde. No medio da mesa temos un atril cun libro
aberto na páxina 165 ou en calquera outra. O SEMIDEUS, algo
ladeado para non facer sombra á parella, senta na súa cadeira
plegábel de pequenas dimensións. )
UXÍA.- ¿Queres máis parrochas?
MAURO.- Non.
UXÍA.- Quedan dúas.
MAURO.- Non.
UXÍA.- Fíxenas para ti e son pisciformes.
MAURO.- ¡Vaia!
UXÍA.- Necesitas o fósforo que ten o escabeche.
MAURO.- (Mirando para o libro aberto.) Non teño fame.
UXÍA.- ¿Vas facerme ese feo?
MAURO.- ¿Que?
UXÍA.- Non teñen espiñas.
MAURO.- ¡Ah!
UXÍA.- Deixa de ler e préstame atención. ¡Eu tamén son como
un libro aberto! Teño o meu propio alfabeto Braile. ¿Por que
nunca me les?
MAURO.- (Ignora a última pergunta.) Que non teño fame,
de verdade.
UXÍA.- ¿Para iso me paso todo o día cociñando? (Levántase
e tira os pratos ao chan.) ¡Ingrato!
MAURO.- (Con pachorra.) Sabes de sobra que as parrochas
eran de lata.
UXÍA.- ¡Non, se vou ter que ir pescarllas ao señor! (Colle
o balde, pois sabe que dun momento a outro vai chorar.) ¡Ti
odias o meu peixe e empezo a escamarme!
MAURO.- Non o odio, simplemente non conxeniamos.
O SEMIDEUS.- (Achégase á mesa e pásalle a páxina ao libro
do atril.) Uxía, tes que recoñecer que son cousas
distintas, aínda que no fondo Mauro é conservador, non está
obrigado a amar as conservas.
UXÍA.- Tanto ten, escravízame, faime de menos e tamén me fai
sentir que estou de máis, iso é o que importa.
MAURO.- Pero...
UXÍA.- Ti, como non cociñas non valoras o sacrificio. ¿E as
miñas mans? ¿E as cutículas castigadas? (Pequena pausa
para morder unha unlla.) Ao peixe atlántico hai que
falarlle para que libere as ínfulas e se deixe desescamar.
Medita no que digo, dixita no meu medo se queres meter o dedo na
chaga.
MAURO.- Pero...
UXÍA.- Non é tan sinxelo, ¿sabes? Non me gosta, non me
gosta... ¿Parácheste algunha vez a pensar no que me gosta a
min? ¡Eu tamén teño apetencias!
MAURO.- Perdinme. (Dirixíndose ao SEMIDEUS con cumplicidade.)
¿De que fala, da parrocha ou da perracha?
O SEMIDEUS.- Se cadra, de algo culinario.
MAURO.- Ou cuniforme.
UXÍA.- (Teatreira.) ¡Esa é a atención que me
prestas! (Colle o balde para chorar catro bágoas.) Falo
de todo, de ti, de min, da mestura dos dous, das espiñas de
maruca cuspidiñas ás do amor verdadeiro. (Chora outras sete
bágoas.) Falo de estrovos, de toletes, de quen vai manexar
a miña barca á deriva. Falo de falos desganados pola
impaciencia.
MAURO.- Contigo non se pode falar, a crónica de nós xa está
escrita, cantouna un sochantre e trata dunha morte anunciada, ti
o que aportas é a histeria.
UXÍA.- (Berrando e agarrando a MAURO polas lapelas.)
¡Non me digas que estou histérica, eh! (Céibao. Momento
para respirar e tranquilizarse.) ¡Que razón tiña a miña
nai única! Neniña, espabila, Mauro é un bardallas, non cases
con ese elemento.
MAURO.- Para insultarme terás que pensar en algo máis orixinal,
ser elemento non é nada vergoñento, o cabreante sería ser
masa... Se queres tocarme os compadriños busca outra
mortificación... Por certo, ¿cando pensas quitar o traxe de
noiva? ¡Levamos trece anos casados!
UXÍA.- Nen o soñes, é a miña decisión meditada e debes
respetala. Se unha quere permanecer pura quince anos...
Paciencia. ¡Xa só quedan dous! Unha pisca de paciencia. O
tempo, o modo e os lugares pasan voando... As baixas paixóns non
teñen nada que ver co verdadeiro amor elevado e sacramentado.
Para entregarse hai que meditar, a precipitación non pode traer
nada positivo. ¿E se nos sai un fillo pródigo?
MAURO.- Ao meu modesto entender a miña esposa debe...
UXÍA.- Non empregues tantos posesivos, non son unha propriedade
privada, son unha muller.
MAURO.- ¿Unha muller pública?
O SEMIDEUS.- Eh, un momento, podedes levarvos fatal, podedes
odiarvos e desexar a morte un do outro, agora, ofensas si que
non.
MAURO.- (Facéndose de novas.) O contrario a privado é
público.
UXÍA.- ¿Ti que te cres, o meu dono? Eu son miña. ¡Que ben
fixen en buscarme un amante imaxinario que me posuíra!
MAURO.- ¿Quen abusa do posesivo agora? A indumentaria debería
frear a túa infidelidade.
O SEMIDEUS.- (Colócase entre os dous para separalos.)
Niso leva razón Mauro, até no mundo virtual debes ser virtuosa.
Non nos aturullemos, imos levarnos o mellor posíbel que non é
tan complicado. Hai que saber separar o sexo do amor. Aquí o que
se precisa é clarificar conceitos, falta unha presa de axuda
relixiosa.
MAURO.- (Alporizándose.) Relixión si que non. Dicía
Henri de Montherlant que a relixión é a enfermidade venérea da
humanidade e eu estou dacordo con el se quero ser consecuente
comigo mesmo... E falando de todo un pouco, ¿ti quen es?
O SEMIDEUS.- Eu son un semideus que ten que cumprir unha misión.
Teño que metervos nas cabezas que o amor non é como unha filloa
rechea de crema, é algo máis complexo.
MAURO.- ¿E as túas credenciais? ¿Terás un número de
identificación fiscal ou algo así, non?
O SEMIDEUS.- Pois... (Busca algo no peto.) Creo que...
MAURO.- ¿Un permiso de residencia na terra?
O SEMIDEUS.- Istoooo...
MAURO.- ¿Un carnet de conducir almas?
O SEMIDEUS.- Teño un olor característico, unha feromona vestida
de seda.
MAURO.- Ah. ¿Estará homologada, non?
O SEMIDEUS.- Por suposto.
MAURO.- (A UXÍA.) ¿Fáltanche moitas queixas?
Impórtanme moito pero é que teño que traballar...
UXÍA.- Iso non é un traballo, cazar andrómenas é un
divertimento.
MAURO.- Si, pero nos dá de comer e a mín, ademais e non é o de
menos, a leitura fornéceme alimento para o espíritu.
UXÍA.- Espíritu, espíritu... ¡Se tiveses algo máis de corpo!
MAURO.- ¿Que queres dicir?
UXÍA.- Nada que non saibas.
MAURO.- A leitura tamén serve de consolo para as mingas pouco
aparentes, podo citar a Virxilio e animarme, hai unha frase das
Bucólicas que di: "Res est non parva", a cousa non é
pequena, e se o di un clásico...
UXÍA.- ¡Vaites! (Ao SEMIDEUS.). De onde non hai...
MAURO.- (Con tristura resignada.) ¿Sabes que? Para o
uso que lle damos, chega e sobra.
O SEMIDEUS.- Eu para as mulleres son un eunuco e, coidado, en
canto aos homes, unha parede sen fisuras. Activo, pasivo,
perifrástico, tailandés, birmano... Como ser asexuado non
entendo moito, pero supoño que ademais do tamaño debe haber
outros factores na gramática do amor, quizais a feitura do
suxeito, o grosor do atributo, o ben que se conxugan os verbos
copulativos, o calibre do predicado... A vontade de agradar ten
que ser determinante e o núcleo...
UXÍA.- Iso todo está moi ben, pero o de pequena e manexábel
ten escasa demanda. Se unha espera quince anos para entregar a
súa flor, o menos que pode pedir é un xardiñeiro cun membro
extraordinario, se me apuras até bífido.
MAURO.- Non son nengún ornitorrinco, ahí non podo axudar.
UXÍA.- Nen falta que fai.
MAURO.- Bo, non me aturulles, vou anotar a última andrómena que
cacei. Cunha pisca de sorte quítolle un pastón.
UXÍA.- Cambia de tema, non vaia ser.
MAURO.- ¿Ti sabías que hai unha gueivota cos ollos azuis?
UXÍA.- (Resignada.) ¿Onde? Vasmo dicir de todas todas.
MAURO.- En Bretaña, a pequena. Chámase "Strew an
Ankou", que traducido a lingua romance ven significar
"gueivota da morte", o curioso é que só a ven os
mariñeiros que van afogar.
UXÍA.- ¡Pois vaia sorte!
O SEMIDEUS.- Eu nunha ocasión vin unha manucodiata con vida.
MAURO.- (Alterado.) Iso é imposíbel, Boaistuau nas
súas "Histoires prodigieuses" fálanos desa ave
natural das illas Molucas e xura e perxura que ten a
particularidade de que non pode verse con vida.
O SEMIDEUS.- Eu nunca minto, esqueces que son un ser que habita
entre dous mundos.
MAURO.- ¿E como é?
O SEMIDEUS.- ¿Desconfías das miñas palabras?
MAURO.- Home, pois... De ti só sei que tes un olor
característico e para de contar.
O SEMIDEUS.- Non ten patas, nunca se detén e voa a portentosa
velocidade. Tamén ten os ollos azuis, aliméntase de ar e bebe o
orballo das nubes altísimas.
MAURO.- (Pensativo, pasándose a man polo queixo.)
¿Onde vin eu uns ollos azuis? (Á muller.) Uxía, ¿ti
de que cor tes os ollos?
UXÍA.- Verdes... Iso confirma o moito que me miras (Colle o
balde para chorar.). Son un cero á esquerda.
O SEMIDEUS.- Non convén esaxerar, ser un cero non é tan malo,
evitas os números negativos que son infindos.
UXÍA.- (O desencanto vai en aumento.) Unha letra
chatada, unha nota sen pentagrama, unha ecuación sen incógnita
O SEMIDEUS.- Non dramaticemos.
UXÍA.- Son unha triquina sen carne.
MAURO.- (Ignorándoa.) Se non es ti... ¿quen?
UXÍA.- Algunha páxara que coñeciches.
MAURO.- Pode. Dicíalle miña rula, diso estou seguro.
(Chaman á porta, O SEMIDEUS vai abrir. Entra a GRANDAMIGA
coa desenvoltura non gramatical de quen pisa atributos masculinos
asiduamente. Achégase a UXÍA e extende o seu manto protector.)
GRANDAMIGA.- ¿Que lle pasa á miña nena? ¿Outra vez sufrindo?
Tiña o presentimento de que necesitabas unha superficie onde
chorar, traio ombreiras. (UXÍA aperta á amiga e chora sen
disimulo.) Veña, xa pasou, non lle deas esa satisfacción,
póste feísima. (Lanza unha ollada asasina a MAURO.)
Non sei que dicirche.
MAURO.- ¡Eh! ¿Quen cres que lle mercou o balde?
O SEMIDEUS.- Son testemuña, e baléirao cada vez que se enche.
MAURO.- A túa amiga do alma ten incontinencia emocional.
GRANDAMIGA.- Unha muller que chora cría un furado no Cosmos.
MAURO.- ¡Vaia!
O SEMIDEUS.- Esa responsabilidade...
MAURO.- Tamén eu choro e son mamífero.
GRANDAMIGA.- As túas bágoas para min son auga estancada.
O SEMIDEUS.- Homes, mulleres, híbridos, estades sempre a rifar.
A natureza non empregou máis que unha masa para fabricar as
criaturas, o único que variou foi a levadura.
MAURO.- Non miro para ninguén, pero no caso dalgunha muller a
levadura debía estar resesa... e escasiña.
UXÍA.- (Tocándose as tetas para calibrar o volume.)
¿Que o dis, porque ando escasa de espeteira?
GRANDAMIGA.- Non lle fagas caso. (Colléndoa polo antebrazo e
sobándoa.) Se estás moi compensada, tes un corpo que quita
o hipo, estás de marabilla, os homes non saben de glándulas
mamarias. Tócame as miñas, verás... Para min que as superas en
tersura e en suavidade... Os homes son uns inúteis, ¿ti viches
o que tardan en quitarche o suxeitador? Eu xa tomei hai moito a
determinación de ignoralos, son seres inferiores.
(Vanse do escenario enlazadas. O SEMIDEUS senta na cadeira
plegábel. MAURO colle o libro e le mentres o permite a luz.
Faise a escuridade aos poucos.)
SEGUNDA ESCENA |
(MAURO está a ler, O SEMIDEUS
detrás del e posto en pé vese moi pendente de pasarlle a
páxina. Entra o AMIGO COMÚN E IMPROPIO. Vai até a alacena,
colle un vaso, unha garrafa de augardente, examina ambos os dous
obxectos ao trasluz e sírvese.)
O SEMIDEUS.- ¿Quen é?
MAURO.- ¿Quen é quen?
O SEMIDEUS.- Este.
MAURO.- ¿Este ou ese? Hai que precisar.
O SEMIDEUS.- Este.
MAURO.- ¿Este que está no oeste?
O SEMIDEUS.- O mesmo.
MAURO.- Ignoro o seu nome, nós chamámoslle Amigo común, a
verdadeira amizade non necesita denominacións nen palabras
maiúsculas. (Ao amigo que acaba de entrar.) ¿Como vai
iso?
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- Vai, que non é pouco.
MAURO.- ¿E aquilo?
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- Aquilo tamén vai. (Bebe un grolo.)
Non como iso, pero non hai queixa.
MAURO.- Alégrome ben, indo iso e aquilo fai isto como máis
levadeiro.
O SEMIDEUS.- Non entendo nada. (Ponse a ler o libro que
deixou MAURO.) Nada de nada.
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- ¿E Uxía? Vexo ahí o balde a medio
encher e...
MAURO.- Marchou cunha amiga, déixaa ir... (Colle o balde e
chéirao con xesto de desagrado.) Ti que sabes destas
conachadas do sentimento, ¿as bágoas farán unha bebida
potábel?
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- Se estás pensando en comercializar o
produto lacrimóxeno... vaite desenganando, por norma xeral as
bágoas da muller teñen moito sodio e, amigo Mauro, as da túa
aínda máis.
MAURO.- ¿Como o sabes?
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- (Con apuro.) Por dedución...
Iso sábese pola cor... (Digno.) ¿Que insinúas?
MAURO.- Nada...
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- ¡Eu só bebo os ventos por ela! ¿Hai
confianza ou non hai confianza? ¡Por favor!
MAURO.- Perdoa...
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- Bastante indixestos son os ventos como
para...
MAURO.- Déixao pasar, ho... Eu confío en ti, na verdadeira
amizade que non pide nada a cambio, que axuda a baleirar os
baldes... ¡Como pesan as bágoas! ¿Eh?
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- ¿Falas de peso neto ou de peso
escurrido?
MAURO.- Neto, sen deducións. (O amigo asente coa cabeza.)
E falando de confianzas e de fianzas... ¿Sabías que ten unha
aventura imaxinaria con alguén?
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- ¿Uxía? Non o creo, ela non é desa
clase de mulleres... ¡Se o saberei eu!
MAURO.- Confesoumo.
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- Peroooo...
MAURO.- Por escrito imaxinario, cinco copias, dobre espazo, lema
e curriculum vitae.
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- ¿E abriches a plica mentalmente?
MAURO.- Non o resistín. Dígocho porque sei que a queres con
loucura e para que non che colla na verza, o que empeza na mente
acaba abríndose camiño até o corpo.
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- Mentres non sexa unha cousa marital...
MAURO.- Se xa pensa en enganarme a min, ti, que matarías por ser
o seu amante...
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- ¿Como podes pensar iso? Son incapaz de
magoarche, coñecémonos desde o século pasado, como máximo
faríache un dano colateral... ¿Somos amigos, non? Uxía para
min é como unha irmá...
O SEMIDEUS.- (Á orella pero audíbel.) Mauro non te
fies, ten pinta de incestuoso.
MAURO.- Se non é que desconfíe...
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- Se o dis polos beixos, carecen de
malicia, non penses o que non hai.
MAURO.- Xa, se eu...
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- Son sen lingua e xuro que non duran a
carreiriña dun can.
MAURO.- ¿Como dicilo con tacto?
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- ¿Tacto? As mans non sei onde as
verías metidas, pero andaría con moito frío e xa sabes por
onde viaxa o calor nas mulleres casadas... Son figuracións
túas, de verdade... En realidade...
MAURO.- Non teñas apuro, a realidade desaparece a cada instante,
excusas explicarme nada, o que fagades cos vosos corpos amistosos
e os vosos calores específicos tanto me ten, a min a
infidelidade só me preocupa porque se compara.
O SEMIDEUS.- ¿Tes medo de saír mal parado?
MAURO.- Pois... (Ao amigo común.) ¿Non che importa
ensinarme a minga?
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- ¿O que?
MAURO.- ¿Es amigo ou non? Só un momentiño...
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- ¡Mariconadas si que non! Isto non mo
esperaba de ti... Tíñache por moi macho.
MAURO.- ¡Ehhh! Que é cousa científica. Estás a darlle unha
interpretación errónea ás miñas palabras.
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- (Desconfiado.) ¡Xa!
MAURO.- Segundo o grande Dimitri Mendeleiev, a ciencia comeza
cando se empeza a medir.
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- Se é por interese da ciencia...(Remolón.)
De todas maneiras é algo íntimo...
O SEMIDEUS.- A anatomía non ten por que ocultarse, a min non me
importaría ensinar o sexo se o tivese.
MAURO.- A intimidade vive no cerebro non na entreperna.
O SEMIDEUS.- Ia dicilo eu.
MAURO.- ¿Que, é para hoxe?
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- Dame vergonza pero... (Baixa a
petrina e saca un cacho de mangueira que chega até o chan.)
¿Está? Non quero pillar un frío.
MAURO.- ¡Santo ceo!
O SEMIDEUS.- Témome que ante iso non tes nada que facer... Máis
que de tamaño aquí hai que falar de eslora.
MAURO.- ¿Podo tocala?
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- ¡Xa sabía eu! (Métea para
adentro.) A culpa é miña por ensinala.
MAURO.- É que parece de plástico.
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- Cartílago puro e duro. Agora está en
repouso e...
O SEMIDEUS.- É moi escuriña.
MAURO.- ¿Seguro que naceu ahí? ¿Non será unha doazón, un
préstamo? Agora os cirurxiáns fan virgueirías... e tendo
tantos ferrados...
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- (Manoseando a petrina.) Nestes
momentos está ao barbeito.
O SEMIDEUS.- ¿E non miraches de organizar excursións?...
Guiadas, claro está.
MAURO.- ¿Necesita algún cuidado especial?
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- Non, o típico, moita conversa, frases
curtas para non cansar, agarimos, algún que outro incentivo
adicional, tres días libres por mes, paga de beneficios... ¡Ah!
E o máis importante de todo, respectar o seu libre albedrío
dentro da heterosexualidade máis avanzada e segura.
O SEMIDEUS.- ¿E non tes medo de pisala?
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- Non o ides crer, pero cheguei a estar
acomplexado.
MAURO.- ¿Que pasa, ten algún defecto?
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- O complexo pode ser por defecto ou por
exceso.
MAURO.- Como non o expliques mellor.
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- ¿Sabedes o que cansa a halterofilia
sexual?
(Entra un home cun transistor pegado á orella esquerda.
Percorre amodiño o escenario de dereita á esquerda. Todos
seguen ao intruso coa vista.)
VOZ DO TRANSISTOR.- E completamos a actualidade con dúas
pinceladas, o enfado que ven de facer público o pintor Graham
Vivian Sutherland. ¿A razón? A muller de Churchill mandou
destruír o retrato que lle pintara ao marido. O prestixioso e
laureado retratista nega até a fartura que o señor Winston
saíse con cara de estreñido.
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- ¿Esas son as novas de actualidade?
MAURO.- Ou a axencia manexa material atrasado ou debe ser un
aparello moi antigo.
VOZ DO TRANSISTOR.- E sen abandoar as illas británicas nen este
século que presumibelmente sofrirá unha terceira guerra
mundial, recordar a curiosidade de que a principios do vinte a
legalidade inglesa permitía que os maridos zoupasen ás esposas
cun pau, só tiña que cumplirse un requisito, a vara non podía
ser máis gorda que o polegar do marido.
O SEMIDEUS.- ¿Pero non estamos no século XXI?
MAURO.- Hai ondas moi larchás que non viaxan coa debida
frecuencia.
AMIGO COMÚN E IMPROPIO.- As mulleres fíxanse moito nas mans,
¿habería por estes pagos algunha lei parecida?
(Vai esmorecendo a luz mentres O SEMIDEUS, MAURO co seu
inseparábel libro, o AMIGO COMÚN E IMPROPIO e o home do
transistor na orella examinan e comparan os seus respectivos
dedos mata-piollos.)
O SEMIDEUS.- E digo eu, nos casos de individuos coas dúas mans
amputadas, xa sei que non son comúns pero pode darse, ¿nonsí?
(Pausa para reflexionar e situarse na hipótese.) Ao non
haber dedos... ¿cal sería a vara de medir? Vou aínda máis
lonxe, ¿con que agarrarían o pau para zorregar?