Mais é preciso tamén que sexa escoitada a palabra do escritor e da escritora, pois a súa escrita creadora é a depositaria da patria. Nela fomos soñados polas xeracións que nos precederon e cuxa voz chega a nós como ave atravesando os séculos. Nós, na lingua que deles herdamos, soñaremos tamén o futuro da nosa nación para as xeracións que veñan tras de nós, e deixarémoslles palabras como pedriñas brancas no chan por se as precisaren para non se perderen.

No día de hoxe, ás portas do 25 de xullo, falamos na defensa do noso idioma, pois traballamos coas palabras como o canteiro traballa a pedra, e con elas labramos a verdade e as súas augas claras. Con elas dicimos do amor ou defendemos a dignidade dos desposuídos da terra ou nos doemos se somos mancados no noso ser máis vulnerado. Con elas, pétala a pétala, abrimos a nosa lingua para que sexa alma e sexa flor e orballe lágrimas só de luz.

Así, man colectiva elaborou este manifesto que facemos público e que lerán unha representación dos escritores e escritoras galegos. Para comezar o noso presidente fundador, Bernardino Graña.

Manifesto da Asociación de Escritores en Lingua Galega

¡Que a man tembrosa no papel só escriba

palabras, e palabras e palabras!

Señora e nai nutricia da palabra galega, vimos aquí os que por única ofrenda temos a palabra, para nos acoller na túa mirada xenerosa, aquela que alimenta o noso espírito e pon na nosa voz a verba xusta: a que berra, e protesta, e rebélase, e clama, e chía, e brada, e balborda, mais sen se laiar nin queixar, sen implorar nin pedir nin rogar porque de ti, da túa estirpe, herdamos e aprendemos o azo de nos revirar.

Porque revirados estamos contra unha xenreira que naceu en pechos corazóns contra a palabra de noso. Un odio que ameaza con derrubar o edificio que os séculos ergueron para acubillármonos como pobo e como xente.

Desde a AELG insistimos na importancia que, na Galiza, tivo e ten a literatura. Porque a nosa non é unha literatura xurdida da espontaneidade creativa, das vontades particulares de se expresaren por escrito xentes de pluma feliz: a nosa literatura é, ante todo, unha declaración de intencións. A nosa cultura é unha creación colectiva do pobo, unha ferramenta útil creada por labregos e mariñeiros, por costureiras e boticarios, nas aldeas e nas vilas, unha cultura que logo foi perseguida e condenada a ser identificada e estigmatizada, xunto á lingua que a nomea, como exclusiva das clases desfavorecidas, coa intención de a facer desaparecer definitivamente, e canda ela, o pobo noso e mais a identidade singular que representa.

Rosalía de Castro primeiro, e todos os escritores e as escritoras que despois dela ousaron reivindicar esta lingua minorizada e desprezada polo poder, elixiron asumir como propia unha identidade colectiva e ver nela a nación soñada. No noso caso, como é común nas nacións sometidas, a escrita fixo o pobo. Non só estamos hoxe a defender a lingua dos nosos maiores e o dereito a conservarmos a herdanza do pasado; estamos a defender a lingua para contribuírmos co noso oficio a que no futuro Galiza sexa.

¡Odio, fillo do inferno!,

pode acaba-lo amor, mas ti n’acabas,

mamoria que recórda-las ofensas.

Si, si,¡de ti mal haia!

A palabra fainos estar no mundo como o que somos, como galegos e galegas. Nin máis nin menos, nesa forma de fachenda que nace no peito cando un é, simplemente, o que é. E así alguén é no mundo porque a el pertence, e o mundo perténcelle. Por nacenza e por vocación só queremos e só podemos estar no mundo coma o que somos, coma galegos, e iso só é posíbel desde a nosa lingua. Somos escritores galegos pola palabra galega que nos define, non por ningunha outra razón.

E os escritores e escritoras, que tamén somos pobo traballador, sabemos da importancia da transmisión da lingua e de entendérmola como un proceso de construción partillado e consciente.

Non se pode ser galego contra o galego. Mesmo non é posíbel selo sen sentir no corazón o orgullo do idioma. Hoxe, cando o poder gobernante tenta abrir unha fenda na sociedade, esta conciencia debe defenderse máis do que nunca.

Cal si na infamia naceras,

torpe, de ti se avergonza,

i a nai que un fillo despresa

nai sin corasón se noma.

Escoitamos voces que, desde os propios lugares onde se agardaría que soasen as chamadas á protección, defensa e uso da nosa lingua, bradan, no entanto, ao mundo o seu desprezo. E fan todo canto alcanzan por borrala de nós, dos nosos fillos e fillas, furtándolles o dereito a nomear, que é o dereito a crear, a facer posíbel a existencia do bidueiro, do ouriol, do lóstrego, do trono, do soño…

Un soño negro que tolda as nosas noites, ese soño en que os nenos e as nenas medrarán ausentes da voz que os xerou, que os fixo fillos dunha terra, andantes dos seus camiños, soñadores dos seus versos. Que gañan con iso máis aló de faceren vencer o odio alí onde debía reinar a harmonía? Xente capaz de facer nacer unha guerra contra as palabras, as mesmas que teceron os máis fermosos cantos de amor, os cantos que ligaron para sempre a palabra amor coa palabra amigo, os dous máis poderosos antídotos para o veleno do odio e da xenreira. U‑lo o gaño, u‑lo o orgullo de dicir: “o meu fillo non sabe”? Que se pode agardar daqueles que celebran a ignorancia?

O galego non se impón; restitúese. A defensa do galego atinxe, sen dúbida ningunha, as persoas que recibiron o galego desde a primeira infancia, mais tamén, con todo o dereito, as criadas en español ou en calquera outra lingua que asumiron un día, nun exercicio de decisión que non tiña nada de oportunista e si moito de solidario, que era en galego como se querían construír. Para nos solidarizarmos cos desfavorecidos, para denunciarmos un proceso histórico de dominación, para berrarmos contra todas as opresións que teñen lugar no planeta, moitos galegos e galegas de nación estabelecemos coa lingua un pacto de fidelidade.

Meses das tempestades,

imaxen da delor

que afrixe as mocedades

i as vidas corta en frol.

Nada hai no mundo máis novo, máis recente, máis moderno ca unha lingua viva, vivida, falada. E nada hai no mundo máis antigo, máis decadente, máis morto e podre que o sentimento de desprezo pola diferenza. Cada lingua do mundo é unha flor que naceu para facer máis grande e máis largo o universo. Para enchelo co arrecendo das súas palabras únicas, porque só con elas cadaquén expresa os sentimentos que acubilla a súa alma. Por iso cada lingua é a medida do mundo enteiro, porque con ela vaise a todas partes e en todas partes é útil a bagaxe de sentimentos que transporta no corazón de cada falante. Non cortar esa flor significa permitir que o mundo se pareza a un xardín. Arrincala é axudar a medrar o deserto.

Todos os falantes conscientes somos aprendices. Con máis ou menos recursos, todos loitamos por nomear o mundo procurando limpar o noso galego de tantas formas foráneas, por devolvermos as vellas palabras esquecidas, por mantermos as construcións antigas que xa din só os avós, por recuperarmos os nosos apelidos, os nomes dos nosos lugares, por ensancharmos o campo de usos do galego falándoo e escribíndoo para actividades prestixiosas, para a investigación, a tecnoloxía e o lecer, coa mesma naturalidade con que o coñecemos para as actividades domésticas ou para os labores agrarios. A lingua non nos veu unicamente, logo, da familia de nacemento, nin sequera no caso dos que levan desde o nacemento falándoa, senón que é unha relación escollida... coma a amizade..., coma o amor.

¡Como venden a carne no mercado.

vendeute o xurafás!

Apoiamos a restitución histórica do que nunca nos debera ser subtraído porque aceptamos que moito perdemos todos os seres humanos cada vez que se relega unha forma de contar a realidade, unha lingua, para se render á hexemonía das linguas máis poderosas e máis faladas do planeta. Moi miserábeis seremos de deixarmos precisamente a nosa ficar muda no camiño do progreso.

Reivindicarmos unha maior presenza do noso idioma, defendermos a súa aprendizaxe e coñecemento, non responde a intereses particulares senón a unha intención ética de compromiso contra toda lóxica de dominio. Por iso queremos galego para nós e para @s que veñan despois. Mesmo queremos galego para @s outr@s. Reducirmos o galego no ensino até ficar no anecdótico, minusvalorarmos o seu coñecemento para exercer na administración, é adoptarmos unha óptica de colonizados dispostos a traballar canto cumpra para patrón alleo. Se o galego non asume un papel fundamental en todos os niveis educativos, @s fill@s dos outros, dos que hoxe aceptan pregarse ao español, ao inglés ou a calquera outro xigante, xa non terán na súa man a posibilidade de libremente decidir, de seren mañá galegos e galegas conscientes.

Por iso, señora da nosa voz, da nosa palabra e do noso alento, estamos aquí para nos conxurar en loita contra quen queira varrer a nosa palabra. Para mostrar a nosa fortaleza, para asegurar que nunca faltará un home, unha muller que lle cante e fale aos fillos, aos netiños, na nosa lingua, que o faga co agarimo de quen transmite un ben valioso e coa rabia de quen se resiste a perecer, esa rabia da que nace a paixón e a loita. Como dixeches ti, xa vai para cento trinta anos:

Si, si, rabear ben forte,

mas ca rabia picante e aguilloeira

que é salsa apetitosa das paixoes.

Adhesións de Socios/as da Aelg:

1. Afonso Becerra de Becerreá
2. Alfonso Álvarez Cáccamo
3. Alfredo Ferreiro
4. Ana Arias Saavedra
5. Ana Pérez Cerviño
6. Anselmo López Carreira
7. Antía Otero
8. Antón Grande
9. Antón Reixa
10. Antón Riveiro Coello
11. Antonio Reigosa
12. Antonio Yáñez Casal
13. Anxo Gómez
14. Aurora Marco
15. Avelino Pousa Antelo
16. Baldomero Iglesias Dobarrio
17. Beatriz Dacosta
18. Begoña Paz
19. Bernardino Graña
20. Bieito Iglesias
21. Calros Solla
22. Carlos Caetano Biscaínho Fernandes
23. Carlos Fontes
24. Carlos L. Bernárdez
25. Carlos Mosteiro
26. Carlos Quiroga
27. Carmen Mancebo
28. César Morán Fraga
29. Cesáreo Sánchez Iglesias
30. Chelo Suárez
31. Cipriano Luís Jiménez Casas
32. David Otero
33. Diana Varela Puñal
34. Dores Tembrás
35. Elvira Riveiro
36. Emma Couceiro
37. Esperanza Mariño
38. Estíbaliz Espinosa
39. Eulalia Agrelo
40. Euloxio R. Ruibal
41. Eva Moreda
42. Eva Veiga
43. F. R. Lavandeira
44. Farruco Graña
45. Fidel Vidal
46. Fina Casalderrey
47. Francisco Carballo
48. Francisco Castro
49. Francisco Xosé Fernández Naval
50. Gustavo Pernas
51. Helena Villar Janeiro
52. Inmaculada López Silva
53. Isabel Mociño González
54. Isidro Novo
55. Jorge Emilio Bóveda
56. Justo G. Beramendi
57. Ledicia Costas
58. Lois Diéguez
59. Luís G. Soto
60. Luz Pichel
61. Manuel Rivas
62. Manuela Álvarez Lozano
63. Marcelino Fernández Mallo
64. Marcos S. Calveiro
65. Margarita Ledo Andión
66. María do Carme Kruckenberg
67. María dos Anxos González Refoxo
68. María Lado
69. María Reimóndez
70. María Xosé Queizán
71. Marta Dacosta
72. Marta Neira
73. Mercedes Queixas Zas
74. Olga Patiño
75. Óscar de Souto
76. Paco Martín
77. Paco Souto
78. Ramón Caride
79. Ramón Nicolás
80. Rexina Vega
81. Román Raña
82. Rosa Aneiros
83. Silverio Cerradelo
84. Sulma Arias
85. Tareixa Roca
86. Teresa Moure
87. Toño Núñez
88. Vicente Piñeiro
89. X. C. Domínguez Alberte
90. X. H. Rivadulla Corcón
91. X. M. Eyré
92. Xabier DoCampo
93. Xabier López López
94. Xabier Paz Canalejo
95. Xaime Manuel Requeixo Souto
96. Xavier Queipo
97. Xavier Seoane
98. Xerardo Méndez
99. Xesús Constela
100. Xesús González Gómez
101. Xesús Manuel Marcos
102. Xoán Neira López
103. Xoán R. Cuba
104. Xoán Xosé Fernández Abella
105. Xosé Estévez
106. Xosé María Álvarez Cáccamo
107. Xosé Vázquez Pintor
108. Xulián Maure
109. Xulio L. Valcárcel
110. Yolanda Castaño