A Aelg foi convidada polo Concello de Moaña a este acto de homenaxe a dous destacados Socios.

A seguir, o discurso que Marta Dacosta elaborou e leu en nome da Asociación:

Admirado Bernardino, prezada Saleta, Alcalde de Moaña, representantes institucionais, amigas e amigos.

A Asociación de Escritores en Lingua Galega quere agradecerlle ao Concello de Moaña a invitación para acompañarvos hoxe aquí, pois esta é a mellor maneira de trasladarvos a satisfacción e o orgullo que sentimos ante o acto que aquí se realiza.

Para a AELG é cometido central da súa actividade divulgar a obra das escritoras e escritores de noso e promover o seu recoñecemento, dar o nome de Bernardino Graña e Manuel María a dous lugares deste concello, é para nós motivo de agradecemento ao Concello e a todas as veciñas e veciños que aquí vos congregastes para agasallar aos nosos poetas, con esta xusta e fermosa decisión.

Recoñecer o labor dos escritores, en todo tempo e lugar, mais especialmente aquí, no noso país, non é simplemente agradecerlles os bos momentos que cos seus relatos ou poemas nos fixeron pasar, non, é recoñecerlles a capacidade de nos achegar á realidade, de nos mover á reflexión e de provocar en nós os mecanismos da reacción ante a adversidade, como quen nos pon os lentes necesarios para comprender e ver todo aquilo que o ruído dos días, ou a velocidade do diñeiro, van atoldando coa súa rutina do sálvese quen poida.

Cómpre tomar alento e deterse ante as palabras, cómpre abrir un libro como quen abre un compás para a navegación e se fai ao mar, vogando sobre a superficie calma das augas da ría, sentindo o salitre nos ollos mentres unha luz interior nos guía cara a porta da Illa e saímos con ben ao mar aberto, dispostos a traer nas nosas redes gordos peixes de sabedoría.

Dicía que en todo tempo e lugar, mais especialmente aquí, no noso país, e agora engado, especialmente hoxe, neste día de xuño en que remata a primavera, a primavera máis escura do século, unha primavera en que a chuvia caeu sobre nós sen descanso, levando por diante colleitas e sementeiras, arrastrando a terra tamén. Non é un día como calquera outro, nin un mes como calquera outro, nin sequera un ano como calquera outro, 2009 pasará á historia de noso como o ano en que os que “a ninguén aman” triparon por riba de nós para derrubar as pedras antigas da nosa identidade, o ano en que os que non teñen vergonza nin rubor atrevéronse a atacarnos na mesma cerna do noso ser.

Porque cando procuran unha e outra vez que o noso idioma estea menos presente entre nós, están tentando que deixemos de ser nós mesmos, están tentando que o que nos identifica e define desapareza para sempre e así, perdidos na globalidade dos anónimos, facernos dóciles e tristes máquinas que producen plusvalías.

Que sería de nós se un día espertásemos e non soubésemos o noso nome, que sería de nós se non puidésemos coñecer os nosos pais, se descoñecésemos cales son as nosas orixes. Cando se eliminan unha a unha as ferramentas que garanten que un idioma perseguido e ameazado durante séculos poida recuperar o espazo que un día tivo, estanse borrando, unha a unha, as letras do noso nome.

As escritoras e os escritores galegos levan séculos puíndo os lentes que precisamos para ver como é realmente a contorna que nos rodea, levan séculos poñendo unha a unha as pedras e as lousas que erguen paseniño esta nosa casa común, as escritoras e os escritores galegos son en realidade os albaneis que constrúen o noso abrigo do frío e da chuvia, os que constrúen o lar que nos quece e nos alimenta o espírito, facéndonos individuos libres e sabios, persoas espertas e capaces de nos orientar no mar, sexa este o mar calmo desta tarde de case verán na ría, ou o mar alto e bravo que agarda máis alá de Cabo Home.

Cando os pobos recoñecen os seus poetas, cando procuran que os seus nomes perduren nos recantos máis insospeitados para nos lembrar que están aquí, despéxase o camiño do futuro, e unha enorme luz prende no horizonte guiándonos cara a nós mesmos.

E vós, pobo de Moaña, ides nomear os vosos lugares co nome de dous grandes poetas, dous grandes amantes do seu pobo, dous albaneis cualificados que teimaron, que teiman, na construción desta casa, dous poetas do pobo, nacidos entre o pobo, que converteron as palabras do pobo nun rico tesouro que nos orgulla herdar. Bernardino e Manuel souberon converter os seixos do noso chan en puídos diamantes de luz que nos veñen iluminando e colocaron no centro dos seus versos aos mariñeiros e aos labregos, aos homes e mulleres do agro e do mar.

Aprendemos de X.M. Millán, o voso alcalde, o noso estudoso da nosa literatura, que Bernardino Graña e Manuel María forman parte do núcleo central dos poetas desa xeración que con afán de universalidade construíron un discurso épico en que o social tivo o protagonismo central e no que, por tanto, o colectivo estivo por riba do individual. No estudo introdutorio a Profecía do mar, X.M. Millán fala desta visión global

“...o home –e o poeta como metonimia de toda a humanidade- deixan de ser o centro do universo literario para converterse nunha parte máis, nin sequera privilexiada, e o seu oco vai encherse coa omnipresencia da natureza, a materia e as súas forzas desatadas.” (Millán, 1995: 47)

Non falamos de dous poetas máis, non falamos só do veciño querido e prezado, falamos de dous grandes poetas, de dous homes que aman profundamente o seu país, de dous fachos que nos guían nesta escuridade, de dous albaneis do verso aos que lle debemos esta fame de beleza e de poesía.

Lembrado Manuel, admirado Bernardino queremos que saibades que formades parte dos bos e xenerosos, dos imprescindíbeis, que dixo Bertold Brech.

Veciñas e veciños de Moaña, percorrede a rúa Bernardino Graña e o paseo Manuel María e lembrade cando os vosos pés camiñan as palabras dos poetas.

                Moitas grazas Alcalde e Concello de Moaña por este recoñecemento para os queridos poetas.