Centro de Documentación da AELG
Helena
Máiz Togores, Xosé María
Autores/as relacionados/as:
Fonte: O Chioleiro(III)

Helena

-Son vella porque o dicionario di que vella é a persoa ou cousa de moita idade.
Helena, como di ela, é unha muller vella. Unha muller vella que vive nunha vella vivenda dun vello edificio dun vello barrio desta... ¿vella cidade?
Helena vive soa dende que finara hai xa varios anos o seu home, alá pola década dos noventa, asemade a súa xubilación.
Helena ergue tódalas mañás a iso das sete, por “facer” algo. Tanto lle dá como tanto lle ten unha hora coma outra.
-Para o que teño que facer. Non hai cousa peor que non precisar o reloxo para sabermos cando nos temos que desempelicar da cama. Ergo, que xa é moito. Ergo para morrer cada día un pouco máis cedo.
Helena é unha lareteira, dirán vostedes. Pero non. Bo, mellor dito; falar, fala; pero a mágoa é que non ten con quen facelo. Os seus beizos fan de peadoiro das súas verbas, peadorio imposto por esta insolidaria sociedade de homes e mulleres dobregadiños por un traballo que lles outorga a dignidade e mailo prestixio que tanto lles peta. Ó prezo que sexa, iso si.
Helena séntese coma unha fochicada ateigada de coñecementos literarios; coma un cachifallo inservíbel que, noutrora, fixera un papel impecábel e caroal na universidade pública madrileña.
Helena foi profesora na facultade de Filoloxía, daquela inda de Filosofía e Letras. Comezara nun tempo no que esta muller era unha illa nun olimpo de liberdade, pero de pantalóns. A universidade, naquel tempo, “ulía a gravatas”, pois estaba tristeiramente masculinizada e, inda que fora a vangarda de certas ideas ‘progres’, como se dicía entón, rexía unha idiosincrasia que alcatreaba a unha coeva masculinidade hoxe, grado a Deus, xa esquecida.
Esta muller, Helena, descubriunos un novo xeito de entendermos ao home da Mancha afastado desa idea de home tolo e galipán que tanto dano lle fixera ao cabaleiro da triste figura. Falounos do verdadeiro Garcilaso e, nunha marabillosa optativa que inda lembro, desmiuzounos o mundo madrileño do estampinado Pérez Galdós.
-¿E para que me serven hoxe en día todos estes coñecementos?, laiábase a vella Helena mentres esculcaba polo miúdo, cunha ferinte nostalxia, a escangallada libraría e despacho que, noutrora, era un espazo aberto de traballo para os seus colegas e alumnos. Esta artrose non me deixa ler nin facer o que fixen toda a vida... Para “almorzalos” coa vista... Iso si... soa, pois ninguén me quere escoitar xa. Son unha pexa para meus fillos. O pequeno leva meses dicíndome que vai vir a arranxala e, pero... ¡inda é cedo!
Neste Madrid dun calor abafante, esta muller vive soa, xanta soa, pensa soa, fala soa e dorme soa.
-¿A derradeira vez que soou o teléfono na misa casa? Non o lembro. Xa nin recordo cal é o seu son. As cidades grandes son o cemiterio dos vellos.
Esta sentenza quevedesca agocha unha nocente realidade: a soidade dos vellos. O verán espide, con toda a súa crueza, algo que subxace espallado vergoñentamente pola nosa sociedade. Como di Antonio Gala: “Ser vello é ser domeado pola aceda sospeita de non ser quen para ninguén”.