Por veces, de tanto andar polas ramas, perdermos os referentes verdadeiramente importantes da realidade. Dicía o outro día a escritora Odete Semedo, de Guiné-Bissau, nun congreso en Santiago en que se falou da presencia do tronco Galaico-Portugués por diversos continentes, que, no seu país, moitas veces, dada a tremenda pobreza imperante, se tiñan que pantexar a alternativa entre gastar os cartos en mercar un libro ou adquirir vacinas para salvar a vida dos rapaces.
Así de simple: Libro ou Vacinas. Feito chocante na nosa sociedade, na que, malia ás graves marxinacións e exclusións que xenera, os libros non deixan de estar, dalgunha maneira, presentes, aínda que moitas veces mortos de risa, ou de poeienta saudade, nos andeis públicos ou privados.
Non é que eu estea a afirmar a existencia dun panorama bibliotecario e gutenberiano idílico, nin moito menos, entre nós, vista a realidade, e menos cando aínda estes días as autoridades informan dos índices alarmamente baixos de lectura, os libreiros andan a loitar pola razoábel sobrevivencia do prezo fixo, e os editores e profesores pola existencia, entre outras, dunha boa rede de bibliotecas por todo o territorio, así como das tan necesarias bibliotecas de aula.
Se me vén á lembranza este comentario da escritora guineana é porque o libro, como o pan, os zapatos, o teito e a compaña, constitúe unha das poucas, insoslaiábeis e básicas, Presencias reais, como diría Steiner. Unha sociedade que se precie, un colectivo verdadeiramente humano, sen máis adxectivos nin aditivos especiais, debera garantir que, ao mesmo tempo, e nunca subsidiariamente, calquera persoa pudese acceder, desde que abre os ollos á vida, ao afecto, ao pan, o teito, os zapatos... mais tamén ao Libro, ese pan, esas sandalias, esa casa, esa infinita compaña e chave máxica de tódolos reinos posibles, cotiáns ou milenarios, da esencia do humano. Sendo o libro, ademais, unha das mellores vacinas contra a indixencia, a violencia, a exclusión e a barbarie. Feliz Nadal.