Salvador García-Bodaño Zunzunegui é o poeta da voz esencial. substantiva. As súas fórmulas rítmicas e compositivas, os versos quebrados en estralos, a opción da fala espida e a emoción concentrada deseñan xa en Ao pé de cada hora (1967) un estilo senlleiro. A gramática ferida de Pimentel ecoa, acaidamente reinterpretada, nese primeiro libro de vontade existencialista e crítica onde hai tamén un lugar para a exaltación afirmativa do amor e do erotismo. A maquinaria da forma inmóbel que o poeta aprende nos cancioneiros medievais -unha das súas querencias máis transparentes- produce solucións anafóricas r paralelísticas que afortalan o dramatismo da súa perspectiva emocional, situada moi lonxe da distendida ollada propia dos poetas da escola neotrobadoresca. E a súa unha disposición disconforme, a do poeta que desde a conciencia da tebra como dor ancorada no abismo íntimo abre unha luz rota en dirección á noite comunal: “Galicia do si, do non e do quen sabe, / dúbida inmensa / a falar sempre o que lle mandan / sen decir o que pensa”.

Tempo de Compostela (1978). Premio da Crítica Española de 1979. adensa aínda máis o labor de labranza pétrea, a do poema concibido como peza escultórica ou perpiaño rotundo a construír o corpo extraordinario da Cidade. Lembro a miña sorpresa e o meu pracer de lector relativamente mozo diante da segunda edici6n -de 1979- deste libro, a que o xenial Luís Mariño dirixiu en Edicións do Cerne, papel rexistro Ivori de Sarrió de 140 gramos, tipografía Garamond de corpo 18, cuberta con magnífica augaforte de Alfonso Costa, de quen son tamén as ilustracións interiores. É unha xoia bibliográfica e no seu centro latexa o diamante do verso lapidario, pedra preciosa para unha épica da colectividade insurxente, Compostela como nación indiscutíbel. A fusquenlla persegue pola sintaxe das rúas barrocas e a través da frase substantival de García-Bodaño aos arcebispos, aos señores, aos capitáns: “Polas hedras do sangue / rebentaban xa / as novas follas / da patria clandestina”. Por momentos, na persoa do eu plural queremos adiviñar o pouso fundador de Manuel Antonio, aquel seu especial vangardismo emotivo, os afectos da intimidade vertidos sobre o horizonte da multitude. O eu da intrahistoria íntima en prolongación natural cara ó nós da Historia, clave cosmovisionaria sinalada por Arcadio López Casanova. O ser da colectividade asumida como músculo e razón do corpo propio maniféstase en Tempo de Compostela desde os nomes singulares de Rosalía, Otero Pedrayo, Cabanillas, Castelao, Carlos Maside, Fermín Penzol, Francisco Fernández del Riego, Luís Seoane e Ramón Piñeiro. Escoitade estes estralos de exacta necesidade no poema dedicado a Castelao: “Non, / non é verdade. /Repara: / na miseria / das airas / a fame é unha lanza. / Non é verdade. / Cala: / son cousas da vida / ti e máis nós / Atila / o silencio que fala.”

Tempo de Compostela, libro aberto, medra para incorporar na edición da Obra Poética reunida por Espiral Maior en 1993 os “Poemas diacrónicos” que conformaran en 1989 o volume Compostela, edición limitada e encargada polo Concello de Santiago. Reformula este conxunto a norma trobadoresca en libre proposta expresiva. As palabras e os días, terceiro apartado do volume recompilatorio, recolle poemas espallados en revistas e papel de homenaxe. Moitos deles agromaron ao calor da circunstancia e foron requiridos con urxencia. O poeta de bo oficio, comprometido coas causas xémeas da Ética e a Estética, puxo na solución do encargo tanto empeño como na feitura daqueles outros textos que procederon dunha demanda íntima e espontánea. Antonio Machado, Pablo Neruda, Álvaro Cunqueiro, Aquilino Iglesia Alvariño, Celso Emilio ou Eusebio Lorenzo son algúns dos convocados a ese vixiante diálogo coa memoria colectiva singularizada en nomes de amizade e admiración que é designio permanente de Salvador García-Bodaño. Na lembranza de Aquilino regresa aquel "`día de verán, remoto alveiro'" que puxo sombra de noticia estarrecente. a morte do poeta, sobre as areas da praia de Boa e os corazóns mozos de Antón Avilés e Salvador. Mozo era tamén o corazón de Eusebio Lorenzo na hora da súa marcha, que o poeta rexeita con dozura neste terceto cabal, mostra, entre outras moitas, dos seus moi ben fiados traballos de sonetista: “Pensa un verso, a palabra desexada. / e nela volve aos eidos ben amados / como se o que pasou non sucedera”.

Saudamos con ledicia o reencontro coa voz substantiva de Salvador García-Bodaño, lóstrego do verso grave en sucesión de estralos como bátegas de cicel sobre a pedra firme da súa cidade poética, tempo ao pé de cada hora en Compostela.

Xosé María Álvarez Cáccamo
(In Tempo de Compostela, Colección Poeta en Compostela, 2004)