Hai disto unha chea de anos, tantos que nin os tataravós dos máis vellos da Bisbarra chegarán a saber nunca dalgún seu devanceiro que tivese noticia do tempo no que se desenvolvera a historia que agora imos contar:
     Daquela á Terra Cha aínda non se lle chamaba por ese nome porque a vida das xentes transcorría nun espacio tan cativo que non permitía o coñecemento cabal dos límites dunha bisbarra e, ademais, tampouco non había naquela época poetas que puidesen deixar por escrito o fondo sentimento que a terra de cada un fai solecer na alma dos seus fillos. Por estas razóns, o rapaz de dezaseis anos que vivía, el só, ó abeiro duns cinsentos penedos, húmidos de mofo pola cumprida sombra das grandes árbores que os rodeaban, nunca pensara en lle dar nome ó lugar aquel nin podía imaxinar que outros chegasen a facelo algún día.
     El si sabía da terra, do seu tacto e mais do seu sabor, do arrecendo diferente de cada unha das herbas que nela medraban, das pegadas que garda na tona despois do paso dos animais, da súa harmonía plástica coa auga, do seu xeneroso ventre creador de froitos e tamén desa amorosa aperta final coa que permite a calquera ser vivo integrarse nela para sempre. E era saber abondo para unha persoa que se tiña que se valer soa desque se fora afastando dos demais compoñentes da tribo, en parte por vontade propia e en parte por causa daquelas inxustas actitudes de rexeitamento que, debido ó seu natural reflexivo e pouco violento -tan diferente ó do común dos rapaces do seu tempo-, provocaba sen dúbida nos seus semellantes.
     Pero el era quen a sobrevivir polos seus propios medios e non lle importaba moito o feito certo de que as súas relacións co resto da xente fosen escasas e moi illadas. Aprendera, só, a traballa-lo barro e a facer con el fermosas vasillas que eran moi apreciadas, especialmente polas mulleres, o que motivaba a visita ó seu abeiro de persoas que pretendían facerse con algúns cacharros por el fabricados trocándollelos por alimentos, ferramenta ou roupas. Non admitía xoias nin elementos superfluos porque estaba convencido de que toda a fermosura plástica era posible dentro das formas ás que se podía somete-lo barro traballado coas mans e el tiña que se superar día a día na súa arte.
     Así, a modo e sen moitas mudanzas, ía pasando o tempo ata que unha morna mañá de outono, cando as árbores da fraga lucían contra a luz o triunfo inxente de tantos matices na cor, chegaron a cabo do rapaz, precedidas polo murmurio xordo dos seus pasos entre as follas caídas, dúas mulleres ás que non coñecía. El soubo que non pertencían á tribo polo xeito que tiñan de se mover, polo estilo das roupas que vestían e mais por algo definido que tódolos seus sentidos chegaban a apreciar. Habían ser nai e filla. A rapaciña, algo máis nova ca el e de longos cabelos louros e ollos claros coma o ceo dun amencer de primavera, observaba atentamente e sen disimula-la súa admiración as vasillas de diferentes formas e enxeñosa decoración. Cando ergueu a súa vista para fixala na do rapaz, este notou que algo novo e fondísimo asentaba para sempre na súa alma.
     Pouco falaron, que non eran tempos nos que o uso da palabra servise de camiño principal para a relación entre as persoas, pero si souberon de sentimentos e emocións que nunca antes coñeceran para poder imaxinar así a ilusión de soños futuros. E no intre de toma-la moza unha cunca enfeitada con debuxos de flores e ramallos que o rapaz lle ofrecía, rozaron os seus dedos e un estremecemento, ó tempo dorido e pracenteiro, percorría cada célula dos seus corpos.
     Marcharon as mulleres seguidas polo ollar anovado do alfareiro e, xusto antes da volta do camiño que se ía perder entre as árbores, virouse cara atrás a rapaza deixando vivo entre as cores decadentes do outono o relustro magnífico do seu sorriso branco.
     Volveu quedar só o mozo, mais agora gardaba dentro unha esperanza distinta e un fato de ilusións nunca sabidas. Comprendeu, daquela mesmo, que tiña que se poñer de contado ó labor para crear, coas súas mans, a máis fermosa vasilla que nunca ninguén fora quen a facer e poderlla ofrecer a aquela rapaza cando ela volvese.
     Traballou sen acougo, día e noite, sen atender ás xentes que a el acudían para se facer cos seus cacharros, experimentando novos feitíos e ornamentos, loitando para entrar no celme oculto do barro e afondar en cada un dos segredos que garda o lume, sempre cos ollos postos na volta do camiño que se perdía entre as árbores. Pasou o inverno frío, soleceu a terra coa chegada da primavera, murcharon as tenras herbiñas baixo a calor do verán e el seguía á procura da máis cumprida beleza que coubese na forma posible da arxila. Comezaban xa as follas a muda-lo seu verde vizoso pola dozura caduca dos diferentes tons do marelo cando o home viu recompensados os seus esforzos. Despois dunha longa noite de vixilia sacou de baixo da terra, aínda fumegante, a más delicada e fermosa vasilla que ninguén puidera imaxinar nunca.
     Quedou satisfeito e pensou que xa non lle quedaba outra cousa que facer se non era agardar.
     E pasou aquel outono, viñeron as duras xeadas e os días pequenos e ninguén aparecía polo camiño, cada vez máis perdido entre a maleza. Pasaron outros outonos e novas primaveras. Todo ía sendo diferente, mesmo a súa propia persoa, pero o remol da esperanza seguía aceso no seu peito. Certo que ás veces choraba sen desexalo mentres acariñaba entre as mans o galano gardado para a rapaza loura, e as súas bágoas, escorrendo polas meixelas, máis curtidas e engurradas a cada paso, ían caer, entrando pola delgada vinca, no escuro interior da vasilla.
     Tantas veces mudaran as follas a súa cor, tantas lúas de distinta feitura foran testemuña daquela eterna esculca ó antigo camiño da fraga que o home soubo que xa ía moi vello aínda que sentise, esmorecendo pero viva aló no máis fondo do seu peito, a mínima lapa que loitaba por alumar unha feble esperanza.
     Un serán de primavera o home morreu como morreran xa algunhas das árbores enormes que sinalaban o cabo da fraga, ensumíndose pouco a pouco e cos ollos, que xa non podían ver, fixos no lugar no que nun tempo houbera un camiño.
     Crebouse ó caer a máis fermosa vasilla que nunca fora feita e as bágoas nela gardadas discorrían docemente por riba da herba morna ata formar un regato pequeno que procuraba o seu camiño entre o mato.
     Este regatiño aínda existe. Non aparece nos mapas pero está sempre vivo nos ollos ilusionados das rapazas que senten agroma-lo amor primeiro e tamén nos íntimos versos de algúns poetas.