A metade do camiño da vida
achábame eu en selva ben escura
coa verea dereita xa perdida.
Dante, A Divina comedia

Cómpre distinguir, antes de todo, entre "escritora serodia" e "publicadora serodia". Quen isto asina chegou tarde á letra impresa malia levar, até onde lle alcanza a memoria, toda a vida esborranchando papeis. Só un medo cerval a revelar unha actividade secreta, de cuxo valor dubidaba, lle retardou a saída á luz publica. Que factores determinaron a ruptura do silencio non venen agora ao caso. Trátase aquí de falar da escrita na madureza, esa que se inicia mediada a vida e non é sarampelo adiado, senón doenza crónica. A doenza de lle querer dar un outro nome ao mundo, a enfermidade de se vestir ou ocultar tras as palabras, a paixón de combater con elas para lles facer dicir o indicíbel. Pode ser que eu aventura respostas onde só teño preguntas. É posibel que o subconsciente responda por min e me roube a obxectividade que procuro. Deixando a parte as vocacións aprazadas por causas tan absorbentes como a crianza de fillos, ás veces compatibilizadas con traballos remunerados, resumo na imaxe do título as dúas posíbeis explicacións á eclosión tardía dunha escrita. Con María Mariño no pensamento, as preguntas son estas: Rebordaba a copa ou estaba a copa baleira?

A metade do camiño da vida / achábame eu en selva ben escura. O comezo da Divina Comedia é abondo ilustrativo dese momento en que a existencia, perdido o pulo que lle é natural, se cuestiona a si mesma. Fánsenos patentes a aridez, a desdita, o illamento, a morte. É o punto en que, máis ou menos conscientemente, nos lamentamos polo que non tivemos ou tivemos só dun xeito fugaz. Poucas mulleres poden recomezar unha historia que lles encha a vida. As máis cúlpanse polo que senten e repiten ou reduplican o erro de non teren vida propia alén da familia. Identificanse coa prole e, dalgún xeito, xustifican así a súa existencia. Algunhas son conscientes de que as súas inquedanzas ao final se chaman depresión. Moi poucas intentan, na escrita, encheren a copa baleira: Non vivín talvez, mais esta son eu, esta que vibra coa beleza. Esta son. Deixo constancia da infinidade dos meus soños, da inmensidade da miña desdita, do meu amor que non atopou canle nin continente, do tempo ao que lle fago a figa desde estas páxinas. Así María Mariño, na soidade caurelá, muller sen fillos, a dialogar coa natureza omnisciente, coa memoria ferida; a deixar, cando menos, palabra no tempo que foxe, que sempre foxe. Eu non sei se xa pasou / ou se inda ten que pasar, / ou si aquelo que eu sentín / non foi sentir, foi soñar. A copa baleira.

Ou a copa que reborda. A sabedoría da experiencia. O berro da dor inconmensurábel perante a morte. O laio da fonte ao rebentar como nun cataclismo de voces de outrora. Porque a vida foi iso, encherse de voces. Porque a morte é iso, ser entregada ao silencio. Cómpre deixar testemuño, facer gravuras para despois do adeus. Por aquí pasei, velaí os milladoiros da miña peregrinaxe, ollade canto amei e sufrín desde este corpo que se esboroa, que non pode xa co peso dos días. Agora só a palabra, verba que comenza, a me salvar do tempo:

Chega a hora que marcou o tempo / -xeada que apaga o sol-, / chega a hora fría aquela de contas feitas. / Chega luz rexida de nome,/ rexida de verba, / rexida daquel que dixo que era e non se atopa.