La Voz de Galicia, jueves 12 de mayo de 1983

Contabanos Reimundo Patiño, pintor de céltico vértigo, e nutro tempo fundador da tribu mohicana dos "Brais Pinto", que na sus adolescencia na victoriana Marineda dos "camp" cincoenta, gostaban de interrumpir as ridículas parafernalias poéticas campoamorenses ao berro salvare de -¡Unha de calamares!. Esto da poesía foi sempre do máis inútil, e estou disposto a defender este destino ético do sinsentido. Ninguén da un peso por nos, nen falta que fai. Por iso para mín é unha permanente solpresa encontrarme nos calexóns da cidade do vento con alguén que vive en plenitude, dingidade e seriedade non exenta de vontade lúdica, o labor máxico de traballar coa palabra. Chamase Xavier Seoane.

-Cando o coñecín, vostede facía garabatos, cousas que chamaba poesía experimental, e agora, de súpeto, aparece suliñado na vía pública da cultura galega, o xurado dos premios "Cidade da Coruña" fala con entusiasmo de "plena madurez" e de sabiduría "no uso da linguaxe culta". Debería andarse con coidado. Un premio máis e convirtenno en persoeiro.
-Non, non creo. Cando ti me coñeciches foi co gallo dunha exposición de poesía visual, pero eu levaba anos facendo poesía "normal", en verso libre e métricas tradicionais. O que pasa é que, xunto con Raul Reguera, diríamos que comencei a casa polo tellado, e oficiabamos do que era entón máis heterodoxo, poesía que eran grafías, imaxen poética...

Efectivamente, neste país hai un certo especimen que é o persoeiro. 0 persoeiro caracterizase por ter dona. E un honre que ten dona, que fai prólogos e que sai sempre na foto. As veces mesmo é presidente de cousas importantes pero despois escrebe en castelán, na prensa e en moitas cousas. Eu, desde logo, síntome un home de vida e non de academia. De ningún tipo de academia. Eu escrebo por causas vitais, emocionais, de urxencia expresiva.

Amor, ¿por qué non?
-O libro premiado no Coruña titulase "Iniciación e regreso". ¿En qué consiste a travesía?
-Este libro é o que sempre quixen facer: un corpus de poesía amorosa. Estaba canso de escoitar aos críticos e aos arribistas de turno que a xente nova non era capaz de facer poesía amorosa de calidade. Trates de facer un libro na medida do posíbel unitario, que glosase unha visión peculiar do amor, pero non sei se o conseguín...

Eu son un home que sempre está buscando, sempre experimentando. De "El Qiijote" díxose que era ungrande experimento, un experimento moi feliz, e é certo. Sempre practiquei o experimentalismo, pero as veces gosta de conseguir sólidos. Góstame que ao poema non o leve o vento á volta de dous ou tres meses. Creo moito naquelo que decía Luis Cernuda: "la sed de eternidad que hace al poeta...".

-De vostede fala maravillas Manuel María. E vostede un bó amigo de González Garcés. Lévase ben tamén tcs "news" estetas da Galicia sul. Gosta da campaña de rockeiros de mar fondo. ¿Qué hai tras deso, unha prudente condición ou unha fuga de actitudes rupturistas, un conformismo, unha indefinición?
-Son un home que gosto da cordialidade e o diálogo por enriba de todo, o que non quere dicer que non esté por unha postura rupturista, que o estou, na literatura. 0 que pasa é que estou por unha postura rupturista non gratuita. Son un home moi aberto a todo, góstame receber de todo. Desde a poesía popular até a poesía máis requintada, sempre que sexa boa. Góstame que o poema sexa belo, ben feito, pero non vou buscando unha finalidade somente estética. Eu escrebo por paixón, por emoción. E despois teño as ideas moi claras de que se ben non estou ubicado en ningunha forza política sí son un home cunha clara connotación nacionalista e progresista. Non sei se respondía á pregunta, pero é que me metes en cada fregado...

O redemuiño
-E vostede, nefeuto, un home tranquilo, cordial, prudente... ¿por qué ese interés en recitar sempre ese poema tan doente de "ave do paraíso / por qué te laias"?".
-Tras da apariencia de equilibrio dun home, pode haber moitas cousas. A festa e o enterro van por dentro. Son un home que anceia o equilibrio e a serenidade, pero as veces encóntrome no redemuiño, na violencia, na visceralidade, e nun certo satanismo que non busco pero que xurde, sempre. Hai un pensamento de Borges precioso. Borges decía que a mocedade percura o sofrimento e os atardeceres e que cando se é vello percúranse as mañáns. A mín gostaríame percurar esto último, pero...

-Como docente na Universidade Laboral, ten unha experiencia interesante coas novas xeneracións. Ten tamén outras experiencias cívicas, colaborando en campañas de divulgación cultural. Prégolle que participe dun xogo aventurado. ¿Qué salvaría da queima da cultura galega un rapaz novo, hoxe, en Galicia?
-A mocedade o que non quere é cheiro a pergamiño, nen mitificacións históricas, nen palizas de erudición... A mocedade quer disfrutar, e sabe intuir cando lle están a dar vida ou simplemente datos. Góstanlle cousas que falen do seu mundo. Leímos, por exemplo, con moito aproveitamento para os rapaces a novela "A nosa cinza" de Xavier Alcalá. Agora estamos a lér a Celso e tamén lles interesa moito. Disfrutaron moitísimo con Cunqueiro. Rosalía tamén lles gosta o que pasa é que de Rosalía se abusou en demasía, esta cousa da "santiña"... Gostalles tamén, cando se explica ben, o mundo das cantigas medievais, sobre todo as de amigo, e as de maldicer. E aprecian moito as formas novas, claro, o rock, para ben e para mal. Porque hai moita música enlatada...

Poesía e satélites
-Falando de rock, temos entendido que vostede foi o único que defendeu a validez do rock como forma cultural nun recente coloquio celebrado no Castro de Sada sobre "Arte e comunicación". ¿Realmente funciona o reciclaxe, a renovación sanguínea na cultura galega ou estamos ante un claro proceso de arterioesclerose?
-Hai, efectivamente, xente moi pechada. E respetabel, claro. O que pasa é que esto nun país marxinado como é o noso é auténticamente suicida, non se pode permitir o luxo de prescindir de formas culturais que moven a toda a mocedade do mundo.

-No mundo dos satélites, no mundo da uniformización, na aldea global, ¿ten algún sentido a faena poética? Encontro eu máis sentido en vivir o acto creativo que en querer dar conta dese feito ao resto dos mortais, entretidos como están a maioría co seu vídeo e demáis ferramentas de ocio...
-E importantísimo o que dís do acto creativo. Debería crear todo o mundo e temos que forzar á xente nese sentido, porque a auténtica dimensión da arte é gozala desde dentro, creala. Despois, claro, hai moitas opinións, xente que pensa na poesía como un simple acto de placer, outros de liberación catártica, outros pensan que é un arma cargada de futuro, outros pensan que é un xeito de coñecimento, como pode ser a ciencia, e hai quen pensa que somentes é a búsqueda da beleza... Eu creo que a poesía é un pouco todo iso. Ternos unha influencia moi limitada na sociedade satelizada, tecnoloxizada, alienante e hai que aceptalo ou levalo con certa filosofía...

-As veces da a impresión de que se quere facer certo o tópico de poeta - galego - chorón... ¿Por qué hai tanta falta de iniciativas de divulgación, próprias, incondicionadas? ¿Por qué este contaxio das tearañas do museístico? ¿Será o clima, a acidume do viño?
-Pode que sí. Habendo imaxinación e traballando máis sempre se pode chegar a máis xente. O que pasa é que tí saben que o escritor no noso país non é nada, non existe. Aí tés a Carlos Oroza, que é un poetazo, que debería ter todo o apoio e nada de nada... Todos estamos en traballos subalternos precisamente porque o escritor non é nada no noso país. Podíase facer máis, sí, autodinamizar a poesía con recitais e todo iso, pero... tamen hai que vivir, ¿non si?. Por certo, falando de viño, ¿invitarás a un vaso?

Manuel Rivas