Cada mañá, os antepasados marchan descalzos para non despertarnos, como un último xesto de amor.
     Eu xa non teño memoria do silencio puro, o silencio que sobresalta. A dicer verdade, todo está ben tapizado e antes de que me dé conta xa sei que vou escorregando polo sonido da agua nas cañerías, sei tamén que se me prenden os dedos entre os renxidos da cama e escoito a voz a avisarme, desde dentro, de que o despertador inútil está a ponto de saltar. A luz repentina forma parte dunha escena ensaiada, a escena do bocexo sen surpresa, que non sei cando terei que representar definitivamente, mas eis que se me indica unha vez máis, desde o fundo escuro da platea, para seguir adiante. O corpo transfórmaseme entón no dunha persoa que ten algo que facer, algo tan preciso como o insecto instalado no teito desde non se sabe cando, instalado, posibelmente morto, metamorfoseándose sen dilación, patas arriba, nunha mancha indelébel na pintura.
     E así, pouco a pouco, todo se vai enchendo do run-run medoñento do día. Despois de ducharme, vístome e esquézome do corpo, no que gardarei para máis tarde algo que soñei con pracer e ao que non consigo dar forma de novo, se ben sei que está aí, que seguirá aí, entanto abro unha especie de porta enorme, talvez unha xigantesca pantalla de cine que me deixa ver como se orixina ante min o turbulento labirinto da Cidade.
     Na Cidade as figuras simetricamente descoñecidas pasan ás presas polas rúas, cobrindo as roupaxes simbólicas dos seus cárregos e oficios con unha fina capa de pel núa por cima, produto da indefensión, estremecida baixo primeira mirada do día. De todas estas persoas vou elexendo e repartindo, por un lado, aquelas que máis parecen asemellárseme, o que me fai experimentar a sensación de multiplicarme por min mesma até adquirir un tamaño considerábel con visos de enorme realidade entre tantos e tan altos edificios nos que non teño cabida e sei que nunca me pertencerán. Por outro lado, elexo tamén, e pospoño ou rexeito, aquelas xentes que me saen tan mal como unha suposición, xentes que non querería ter visto nen inventado, tan monstrosas e retortas nas palabras murmuradas con que me anuncian os horrores a que vou ser sometida durante todo un día na gaiola de vidro. Entre unhas e outras, sen embargo, aínda fica un espacio que nada máis pode observarse de soslaio, normalmente unha sombra que se esvai con só facer o aceno de enfrontala, onde espera o conforto silencioso dunha figura talvez humana (talvez xa non), unha figura incerta que nunca se deixa ver ao completo e que, parece, case sorrí.
     A luz madurece pero non sabería dicer a que velocidade. Só sei que entro nos espacios pechados onde todo está previsto. Existe un sol invariábel que se transforma na medida do espacio a habitar, porque nada acontece fóra do círculo que marca sobre min e os que se me achegan. Dentro do círculo de luz, de un en un ou ben por grupos, cóanse algúns actores coñecidos que repeten unha e outra vez o seu texto esquecendo a cada paso un fragmento diferente. Danme a entrada, a pergunta, a contraseña e eu mesma non sabería que dicer se non fose porque afortunadamente se contentan con marchar como se todo estivese completo e comprendido. Tamén eu esquezo por veces o meu texto entretida en ver pasar e intentar reter a sombra carregada co cartaz da solución a algunha incógnita mais, cando retomo a escena, xa houbo quen interpretase por min unha frase tan valeira que me fica prendida dos ouvidos durante moito tempo como un eco interminábel.
     Parece que todo segue en orde. É verdade que en cada cela se investiga o desconcerto, pero os xestos fican todos dentro da habitación, amoldados ás esquinas da mobilia, confeccionada especialmente en cada caso para que nada sobresaia. Tan só algunhas voces que se filtran procuran inquietamente os inevitábeis ocos nos que ninguén reparaba até o momento. Pero as voces son fugaces e sempre terminan disparándose cara á médula de cada un de nós, cara ao centro neurálxico da dixestión e posterior olvido.
     Os espacios fechados abren por veces as paredes ao ar deixando intactas as proporcións entre os muros interiores e as rúas cos seus corredores ventilados. A Cidade reméxese dentro dos límites do vento, que, solícito, segura fortemente todas as saídas, agás a que dá ao mar, anfitrión e visitante, o mar que dá e que leva sen pedir nunca permiso.
     O foco do día tamén se esfumiña esvaíndo os contornos dos lugares polos que me movo. Os transeúntes aparentan tranquilidade cando van metendo nos petos anacos de silencio rotos, cousas que non gostan de mostrar. Sen embargo eu, apesar da impertinencia, practico o vicio de observar, por debaixo da présa e o disimulo, os obxectos melancólicos que esconden nos seus rostos por detrás das forzadas expresións de sorrisos saciados. Entón lembro as materias dos meus proprios soños e abro a colección para incluír nela as descobertas que vou achando polas rúas. A señora que pintou os beizos para que non se lle escapasen as palabras da terra, por exemplo, deixou cair un silencio de xerazóns enteiras que agora andan á deriva, pronunciando inermitentes as palabras necesarias para regresar misturadas co noso pan de hoxe. Aquel home que torceu un paquete de tabaco valeiro, e non se sabe vencedor da súa derrota, deixou caír da man grosa a forza de mil puños unidos e pechados, que un día estiveron a ponto de marcar as novas dimensións da dignidade. Algúns nenos vin tamén xogando ás bolas, a res da beira-rúa, sen saberen que as ían espantando entre a poeira ancestral dos osos de todos os defuntos.
     Arredor, o espacio que me envolve modula e é capaz de transformarse adquirindo a densidade da negrura que vai vindo enriba. A estas horas os risos cansados entonan cancións de regreso. Unha cita de amor nun bar solitario cai como a folla murcha dun calendario. Entón prodúcese un valeiro esbaradizo que as mans se apresuran a encher dunha materia animal que empeza a cobrar vida por si só. Agora o corpo recupera a conciencia de si mesmo e procura entre as células unha migalla de pracer até o momento desprezado.
     O sono tamén cansa e asusta. O corpo ensaia unha caste de desprendimento e asemade empéñase nunha última reacción revoltada ante o simulacro da morte. A axitación anúnciame que estou a ponto de espertar, mais eu procuro demorarme neste lusco-fusco da vida para poder dar fe dun soño consciente de que o é e que diariamente me convoca a outra dimensión, onde podo perceber como se van achegando, outravolta silenciosos, os antepasados, para copiaren do vivido unha nova páxina no libro do destino.