Un producto literario capaz de ateigar o noso maxín de
  deleite que revalida o labor fabulador e innovador do seu
  autor

  SILENCIO
  Fran Alonso
  Xerais, Peto
  97 páxinas

Achegámonos de novo e co mesmo pracer de hai seis anos á lectura de Silencio, a novela breve coa que Fran Alonso nos agasallara en 1995. Achegámonos así mesmo para poder ofrecerlles aos lectores dos nosos días, unha nova análise crítica, quizais máis detida, do libriño de Fran Alonso. Silencio, en efecto, fora publicado no ano 1995 pola Editorial Nigra na colección Tusi-Tala coa que a pequena editora viguesa non quería deixar estiñar o zume doutra anterior da mesma marca editorial, a serie Relatos dunha hora.

Froito da angueira dos responsables de Nigra, viron a luz relatos memorables, 'noveletas', como entón se lles empezou a chamar, e que a máis dun lector lles permitiu gorentar o saibo e a orixinalidade fabuladora dalgúns dos nosos creadores, xa daquela moi coñecidos e que posteriores froitos confirmarían como excelentes ourives da palabra dentro do noso sistema literario. Entre aqueles pequenos meirós, un non pode esquecer a fabulación orixinalísima Pancarta para Xulia que escribiu Estro Montaña e saíu á rúa en 1994.

A colección, como ten acontecido con tantas outras, feneceu e á que veu ocupar o seu lugar, Tusi-Tala non lle coubo mellor sorte. Morreu en efecto Tusi-Tala, mais non sen nos deixar esta pequena alfaia literaria que hoxe, ao meu ver, con toda xustiza e un grande sentido da oportunidade, reedita Xerais. Porque Silencio é un deses incontables froitos do sistema literario galego que por razóns diversas, entre elas a carencia dunha campaña promocional, ficaron esquecidos na arca da avoa, pero que paga a pena reeditar porque seguen a ser un producto literario capaz de ateigar o noso maxín de deleite e fabulación.

Aquel pequeno 'miudallo' que foi Silencio para un observador que soamente teña en conta o número de páxinas, converteuse no ano 95 á vez nunha confirmación nun agoiro. Viña, por unha banda, a revalidar o labor fabulador dun novo creador do sistema literario galego que, xa naquelas datas, acrecentara as reservas da nosa literatura con títulos como Trailer, Premio Blanco Amor de novela en 1991 ou A lúa no probador (1992). Anos máis tarde da maxia e da pluma de Fran Alonso saíu Cemiterio de elefantes (1992) e Males de cabeza (2001). Á marxe fican os títulos das obras poéticas do autor e as súa incursións no eido da reportaxe xornalística, nomeadamente Territorio ocupado, unha entrega acugulada de ferretes capaces de irritar as conciencias durmidas.

Fran Alonso é un deses narradores singularísimos e innovadores da literatura galega, que quizais por non tentar vivir da mesma e non estar todos os días nos 'media', non escintila co brillo doutros autores de todos coñecidos.

Cando para fóra das nosas fronteiras, pero tamén de portas cara a dentro, recapitulamos o estado da actual literatura galega no labor de dous ou tres nomes que, con toda a lexitimidade do mundo, se deixan ver e escoitar en Madrid ou en Santiago, estamos a cometer unha inxustiza imperdoable cara ao noso propio sistema literario e tamén cara a ducias de escritores cunha obra como mínimo cotexable cos textos de Manolo Rivas ou Suso de Toro.

E como as estimas subxectivas precisan da confirmación dos feitos, convido ao lector a botarlle unha ollada ás páxinas, poucas e pequenas desta 'noveleta' que Fran Alonso nomeou co título de Silencio. Un título certamente moi acaído para reflectir o núcleo diexético da narración, o desamparo e abandono abafantes nos que se ve ensumido o protagonista, como se vivise nun mundo gobernado por demencias kafkianas. En Silencio Fran Alonso cóntanos un pequeno retallo da existencia dun xornalista galego que de súpeto se ve transportado a Madrid. Alí, fechado nun piso de aluguer, como o personaxe central de O Palacio da Lúa de Paul Auster, empeza a convivir cuns veciños estrafalarios. Enmarcado entre o espírito da paz (a música de Madredeus) e o espírito da fame (as receitas duns gastrónomos lunáticos), o protagonista séntese atrapado nunha espiral na que o ruído e o absurdo, os ouveos e o desacougo, en definitiva o reino do extravagante, deixan paso a un silencio compacto e sepulcral que actúa como música de fondo da hecatombe.

A fabulación de Fran Alonso complétase na presente edición cun breve relato, 'Veciños', que semella unha versión en pequeno da historia de Silencio. Unha gravación literaria dun ruído enxordecedor e abouxante no que somos capaces de instalar as nosas vidas quizais sen nos decatar porque o fondo sobre o que se proxecta o ruído é aínda moito máis estrondoso.

Relatos alegóricos ambos os dous nos que F. Alonso reproduce algunhas das claves e constantes do macrotexto que é a súa literatura e que ten case que sempre un único obxectivo: a actual sociedade urbana, o abano infindo e polimorfo das súas tolemias, tanto as oficiais como as oficiosas, porque a paranoia, como máis tarde escribirá o autor en Males de cabeza é efectivamente un sombreiro que se quita e que se pon segundo a nosa conveniencia e utilidade.