Eu vexoo así: coa boina ben calada e o pelo curto, as engurras debuxándolle no rostro o mapa de quen sabe cantas historias, de quén sabe que experiencias vitais curtidas nas corredoiras das fragas e dos tempos difíciles, de quen sabe cantos contos, reais ou inventados, escoitados a carón do lume. Os ollos firmes, serenos, perdidos na distancia. Un traxe elegante e paisano caéndolle axustado sobre os ombreiros e, na man dereita, o caxato, de madeira curva e rexa, que non semella un apoio senón a súa sombra intanxible. O caxato é a forza, a lingua, se cadra. A súa lingua de carballo e castiñeiro materializada en man enorme, en lápis, en tinta negra. E da punta –do caxato, da sombra, da man, do lápis– sairían as palabras e os libros, entre a néboa, iluminados por unha lúa clara e fermosa, ben debuxada na parte superior do cartel.
Eu véxoo así. Quizais ós que o miran lles parecería adiviñar certo aspecto de lobishome nas súas pupilas dilatadas, descubrir algún rostro oculto entre a pintura bretemosa do papel, e sempre, a ciencia certa, un aquel de misterio, de enigma que chama ó lector desde o profundo. Na parte baixa do cartel, impreso en letras grandes poñería: «Ánxel Fole». E nunha liña inferior, en letras caligráficas vermellas: «Adéntrese nos misterios da lectura».
O cartel publicitario (por suposto que publicitario) podería estar nas librerías, nas estacións de tren, nos aeroportos, nos quioscos, pero, sobre todo, cadraría especialmente ben nas estacións de autobuses. Na do Gómez de Castro, sen dúbida. Só con miralo, o viaxeiro, o espectador, o lector percibiría un oubeo –non o atroz e dorido de Allen Ginsberg, senón esoutro enxebre, inquedante, húmido e coureliano, saído das entrañas da terra– un oubeo coma un faro que chama e atrapa a quen o escoita.
Eu véxoo así. Nunha cultura normalizada, nunha Galicia monolingüe, Fole podería ser un escritor de fonda tradición popular. De seguro, non conectaría hoxe cos narradores máis mozos, pero converteríase, sen dúbida, nun escritor dos máis lidos polos lectores. El, coa súa innegable capacidade para contar historias de tradición oral, engaiolaría o lector máis pasivo, máis resistente. Sería o noso Lovecraft nacional, se a este lle tiramos o que ten de onírico, de pupulia rachada con folla de afeitar.  Fole sería lido, sobre todo, nas aldeas e nas pequenas vilas de Galicia, pero tamén ¿por que non? nas cidades. De feito, imaxínome a min mesmo lendo as Historias que ninguén cre na sala de espera do dentista, sentado á beira do publicista de Leyma que acaba de rematar a súa lectura de Edgar Allan Poe e comeza os Contos da néboa. Como imaxino a Arsenio, logo de ver un partido de fútbol á noite do domingo, léndolle ós netos «O espello», deixándolles un regusto desacougante antes de írense para a cama. E os seus contos, amais de figurar para sempre na historia da literatura galega, serían constante obxecto de venda e intercambio nestas tendas como a do Palancas, na aldea de meu pai, que ofrecen desde unha máquina de sulfatar a un feixe de verzas, desde unhas zapatillas a un quilo de patacas ou de pescada conxelada. E enriba do mostrador, para os clientes que desexen ler á lus do candil eléctrico –que os tempos cambian–, un libro de Fole.
Eu véxoo como o que é: un ben dotado contador de historias, directo e tradicional, que soubo afondar nas paraxes máis íntimas e arraigadas da mitoloxía galega, aproveitando as fontes máis ricas da oralidade. E deste xeito debemos apostar por el.