ANSELMO VOLVEU GARDAR A CARTA.
     Púxose na cola do autobús, na que había seis persoas. Pensou na débeda que lle ía pagar Luís Antonio. Era un diñeiro co que non contara. Así e todo, debería restrinxir os gastos canto máis mellor.
     Veu o autobús. Cando Anselmo subía nel, emprincipiaba a chover. A teoría do uso unánime de gabardinas confirmárase.



     BAIXOU NA Gran Vía. Caía unha chuvia desganada, case un orballo. Anselmo cruzou á outra acera tras dunha vella que corría como fuxindo de algo; era quizais unha vella campesiña recén chegada á cidade e intuía escuramente que se daban intres axeitados para cruzar as rúas, sacando de aí a norma de que había que aproveitalos a toda presa. E, ao tempo que corría, ollaba case arrepiada para unha e outra banda da rúa, para as dúas grandes masas de coches que agardaban impacientes a que se lles puxese verde a luz dos semáforos.
     Anselmo meteuse pola Calle de Valverde.



     ENTROU NO restaurante. Estaban, comendo xa o segundo prato, Oswaldo e máis Moncho. Xantaban os dous calados e cun xesto saúdaron a Anselmo. Anselmo sentouse enfronte de Oswaldo. O camareiro atendía ao cliente dunha mesa veciña. O cliente preguntaba se había boqueróns.
     -No. De pescado, sólo calamares, pescadilla y palometa -díxolle o camareiro.
     O cliente acabou pedindo lentellas.
     Despois, o camareiro tróuxolle a carta a Anselmo. Difícil era escoller un menú atraente que non subise moito de precio. Diversos pratos presentáronselle nunha primeira onda mental: fabas, garbanzos, lentellas e acelgas ou repolo con patacas. Desbotou as fabas. Non as ía tomar sempre. En segundo lugar, desbotou os garbanzos, que lle parecían pouco alimenticios, ademais de que os tomaba igualmente arreo. Logo -ou quizais asemade cos garbanzos- desbotou as lentellas, ricas, conforme a vox populi, en ferro, pero nada pobres tampouco en pedras diminutas, mais capaces de destragar unha moa.
     ¿Acelgas ou repolo con patacas? O camareiro agardaba, pegado a el.
     -¿Repollo con patatas? -preguntoulle Anselmo, cheo de ben fundado escepticismo.
     Non, repolo non quedaba.
     -¿Acelgas?
     Pois acelgas tampouco.
     Anselmo fixo un novo estudio da carta. Verdadeiramente, da carta pouca ou ningunha utilidade se sacaba. Pero era difícil prescindir dela, ben fora polo costume, ben por algo así como unha irracional esperanza de atopar nela sorpresas case milagrosas.
     Anselmo valeuse dunha derradeira fonte de inspiración.
     -¿Que tomástedes de primeiro? -preguntoulles aos seus compañeiros de mesa.
     -O de sempre -contestou Moncho.
     O de sempre eran fabas. Non había remedio. Anselmo pediunas.
     -¡Una de judías estofadas! -berrou o camareiro, como se cantase victoria, e marchou con veloces pasos á cociña para alí pedir, por enésima vez, un prato de fabas.
     Emprincipiaba o restaurante a encherse. Aínda quedaban algunhas mesas baleiras, pero dentro de pouco, arredor das dúas e media, que era a hora na que máis xente viña, o que quixera xantar tería que aproveitar a primeira silla -non a primeira mesa- desocupada que vise.
     O público de comensais era heteroxéneo, composto por unha mestura de obreiros, humildes burócratas e, en menor medida, estudiantes e tamén algunha que outra muller independente. A brancura dos manteis amosaba, en tódalas mesas, manchas e restos de manchas. Quizais a única nota de luxo estaba, por desgracia, na radio, encaixada nun oco con forma de arco de medio punto que, iloxicamente, abriran na parede. Nos momentos aqueles, e quen sabía ata cando, a radio emitía unha guía comercial. Anuncio tras anuncio. O feito de que a un o moleste un anuncio, cavilaba Anselmo, o disgusto provocado polo anuncio, pódese considerar como unha característica favorable. Porque un anuncio que disgusta é un anuncio no que se repara, que choca, e isto é, mesmamente, o que se quere. E había que aturalos, os anuncios, todos molestos. Pois namais a un camareiro lle dera o dono, no restaurante aquel, autoridade para manexar a radio. E o tal camareiro, nado en terras zamoranas -coma o dono, como tódolos demais camareiros- e aínda con aspecto de mozo rural, a radio non a concebia se non era funcionando nun destes tres programas: guías comerciais, temas futbolísticos ou cante flamenco.
     Veu o camareiro co prato de fabas. Anselmo arremeteu primeiro contra as das beiras, menos quentes.
     Despois das fabas, pediu Anselmo un filete de vaca con patacas. O prato este era, polo menos, tan fundamental como as fabas. Mesmo para a calificación económica dun restaurante -caro, barato, moi barato- valía o uso da "proba do filete de vaca", que consistía en saber, de tódolos precios da carta, unicamente o do filete de vaca. Unha proba ben simple. Con filetes de vaca baratos, nunca os restaurantes eran caros. Certo que tamén había os restaurantes inimigos, aqueles con cartas nas que o filete de vaca nin tan sequera figuraba.
     -¿Que libro traes? -preguntoulle Anselmo a Oswaldo, ao rematar o filete.
     Oswaldo levaba sempre con el unha carpeta azul, contendo algún libro. Era un costume ventaxoso, en certa maneira. Nun momento calquera -nun café, sentado nun banco público -podíalle xurdir unha boa ocasión para ler. Mais estaba Oswaldo pasando por días de decaemento físico, de poucas forzas para a lectura e para calquera actividade. Todo o máis, na soidade don café abría o libro e simulaba ler. Pero algún día, pensaba Anselmo, había esquecer carpeta e libro e había esquecer tamén onde os deixara, e había perdelos definitivamente. Admirábase Anselmo do que este día tardaba en chegar.
     -Un libro de Zubiri -dixo Oswaldo.
     Anselmo colleu a carpeta da silla en que estaba, en equilibrio inestable sobre as gabardinas de Oswaldo e de Moncho, e abriuna e pasou as follas do libro. Era, efectivamente, un libro de Zubiri: Naturaleza, Historia, Dios. Nunha das páxinas abertas ao azar leu Anselmo: La Filosofía no es, para Aristóteles, una ciencia del ser, porque él, probablemente, no ha llegado a un concepto del ser.
     Ao remate do párrafo, había unha chamada para unha, nota, e a nota dicía o seguinte: Me interesa subrayar que esta afirmación de que Aristóteles no llega a un concepto del ser tiene de fecha 1935.
     -Non sabía eu -dixo Anselmo- que Aristóteles fixo progresos dende 1935.
     -¿Quen? ¿Aristóteles? -interrogaba Moncho, asombrado.
     Oswaldo sorría. Tanto el como Moncho leron o párrafo e a nota. Oswaldo afirmou que Zubiri non quería dicir o que Anselmo pensaba.
     Anselmo sorprendíase de ver a Oswaldo coa cravata e a camisa limpas aínda. Dábanlle un aire máis apousado, máis burgués e grave, con aquela calvicie súa compensada, en parte, por uns infantís ollos azuis. Gracias que non era máis que aparencia, que non había na terra home menos burgués que Oswaldo. Comera para o día todo un prato de fabas e un ovo estrelado. E o que máis lle interesaba entón era Heráclito.
     Anselmo pechou a carpeta e volveu poñela enriba das gabardinas. Os tres remataran de comer. Oswaldo fumaba. Moncho non era fumador.
     -E ti que, ¿marchas mañá? -preguntoulle Moncho a Anselmo.
     -Si.
     Tiña que marchar para Galicia sen máis demora, dixo Anselmo, para alí encetar unha "vida nova". Conseguira un traballo nunha granxa; un traballo modesto, certamente, mais tampouco era cuestión de desprecialo.
     Moncho contou o caso dun coñecido del que, baixando unhas escaleiras, a pouco máis se esnafrara. Todo por seguir os consellos don oculista novo e orixinal. O coñecido de Moncho case non vía nada e o tal oculista, como primeira medida para normalizalo, indicáralle que se abstivese do uso de gafas graduadas e que as sustituíse, simplemente, por gafas de sol.
     -Ti fíxate que animalada; a un individuo con vinte ou trinta dioptrías poslle unhas gafas de sol e é que, vamos, déixalo cego de todo -comentaba Moncho.
Era Moncho natural dunha vila da mariña galega septentrional.
     Chamaron ao camareiro catro veces e á cuarta o camareiro foi. Sacou o lápiz dunha orella e un block pequeno dun peto. Non era moi habelencioso para sumar nin para calcular o dez por cen que se cobraba en concepto de servicio. Menos mal que Moncho, bo matemático, axudábao.



     OS TRES, case ao mesmo tempo, erguéronse e saíron do restaurante, pasando por diante dunha mesa lamentable, co mantel enrugado e cheo, como as sillas, de faragullas de pan; a medio beber os vasos e a xerra baleira. A mesa que eles abandonaban non presentaría, de fixo, mellor aspecto.
     A radio emitía unha nova guía comercial.
     Baixaron, Moncho, Oswaldo e Anselmo, por Valverde. Non chovia.
     Ao chegaren á Gran Vía, pararon. Díxolle Oswaldo a Anselmo que pola tarde tiña pensado ir buscar a Luciano Neira, por se tamén a Anselmo lle interesaba velo.
     Anselmo quedou dubitativo. Preguntoulle finalmente a Oswaldo se estarían no café -referíase a un café moi frecuentado por Oswaldo, situado na Calle Fuencarral.
     Agora o dubitativo foi Oswaldo. Admitiu que posiblemente estarían alí, mais logo, case con aire contrito, agregou que non era seguro.
     Total, que Anselmo quedou en chamalo a Oswaldo, pola tarde, ao café, para se enteirar de se estaban alí ou non.
     Despedíronse. Anselmo namais coñecía o paradeiro inmediato de Moncho: a cama. Sempre botaba unha sesta.
     Aínda era moi cedo. Anselmo, paseniño, foi camiñando cara á Calle de Alcalá, sen saber que facer ata a cita con Artemio. O único que se lle ocorría, era pensar en Jenny.