Cando
o meu completo amigo Perfecto Ramos viaxou a París no Concorde,
tivo noticia dun personaxe homónimo ben relacionado nos altos
círculos do Elisio. Nun hotel postineiro (viaxaba patrocinado
pola Gillette, con outros profisionais do ramo de
droguerías) entregáronlle unha nota de Danielle Mitterrand,
convocándoo a unha recepción no Pazo Presidencial. Non acudiu
por timidez, pola condenada elegancia espiritual que resume o seu
carácter. Supuxo que talvez a señora da gauche divine
o confundía cun guerrilleiro salvadoreño ou colombiano, con
algunha alma cándida dos matos americanos, onde perviven cegas
esperanzas. Temía enfrentar a desilusión de madame e
dos comparsas simpatizantes do remol guevarista, caso de que se
descubrise a fraude. Un honesto emprendedor vigués non podería
enfeitizar a Régis Debray, por máis que o instruíse en
cuestión de colonias e cremes hidratantes. Nin sequera a
anfitriona se interesaría, pola boa razón de que preconcibía o
perfil dun Ramos barbote e chapón de prospectos castristas.
Certo é que, antes de forrarse negociando lociós e espumas de
barbear, o meu amigo foi estudioso da economía política
marxista e revolucionario tan discreto como útil. No grave
transe parisino non se sentiu con forzas, sen embargo, pra manter
a impostura de furibundo Kalashnikov. Cabía a posibilidade, por
parte, de que nos salós da femme charmante se coñecese
o físico do seu dobre de guerreira e tabaco. Pero anque así non
fose, o Perfecto é demasiado serio pra suplantalo sobre as
alfombras elisias. Como Ile dicimos os amigos, qué che custaba
rememorar unha páxina de Marta Harnecker, qué problema había
en incorporar o aceno de Sierra Maestra (versión histriónica,
tipo Woody Allen en Bananas), en cantar o inteiro
repertorio de Carlos Puebla se a cambio ingresaba no olimpo
achispado do Moet-Chandon. En fin, Deus nos libre dun xa foi.
Curiosamente, o guerrilleiro
revelouse co tempo ubicuo e metido en cerellos moi distintos do
esquerdismo de moqueta. A menos que prolifere por eses mundos
unha nómina endiañada de Ramos perfectamente organizados pra
enredar ó meu amigo nas meadas máis asombrosas. Vou ó conto de
que, este mesmo ano, aínda ben non arribou a Veneza coa
expectativa dunha semana feriada, entregáronlle na recepción do
hotel Capri un ramo de flores amarelas con cartón de benvida e
unha cita: Ás once no Florian. Bicos de Colombina.
Deuse ó amado ritual de colgar
casacas e camisas nas perchas do armario, de esconder os fachucos
de liras que non ía gastar de inmediato, de bañarse en auga moi
quente e cos variadísimos productos do seu neceser de viaxe.
Despois, saíu a unha noite ventosa, percorreu os peiraos babados
polo lentor dos canais e chegouse ó embarcadeiro do Piazzale di
Roma. Abalando na proa do vaporetto, en medio dun
impresionante cortexo de edificios e estilos artísticos a bombordo
e estibordo, consumiu as revoltas do Grande Canal en tópica
reminiscencia festiva. Situado diante dun palco de verbena, entre
vizosas follateiras de amieiro, pasmaba coa vocalista, cos
leotardos visibles por baixo da minisaia -chamativa indumentaria
destacando sobre o uniforme da orquestrina (calzas brancas e
casacas celestes)-, coa humidade visible na entreperna daquela
femia de xáguar. A boca, tamén mollada, cantaba con moito
sentimento un tema da época -Venecia sin ti-, en
castellano seseante de erres franceses -Qué profunda
emosión, guecordar el ayer-, nun preciso arremedo de
Aznavour.
Á altura da Ponte de Rialto, a
visión dun affiche apegado no lenzo de parede dun
palacete volveuno ó presente navegable. O cartel anunciaba un
circo -máis infancia remanecida- e a súa atracción principal:
unha domatrice que fustrigaba tigres formosos, nobelos
de listras negras e amarelas, avultada suma de enxames de
avespas. A bela, de nome Gina Morfei, golpeaba co
látego e cun sorriso de nacarinas petolas.
A praza de San Marcos estaba chea
de mazadoras pombas e incordios xaponeses. Na terraza do Florian,
un cuarteto de músicos entusiastas atacaba saudades do imperio
austro-húngaro. Atravesou o aire morno das valsas vienesas e
asomou pola xanela aberta do café. Xunto á pintura exótica do
decorado (unha preta de bustos escasos fumando en cachimbo)
avistou á dona enmascarada. A carauta azul e branca, coa figura
de Colombina estampada entre o sobrecello e o labio superior,
virou cara o exterior. Aí notou Perfecto unha corrente glacial
tomándolle o lombo.
-Ciao! carissimo -saudou a
esfinxe, antes de retirar o disfarce carnavelesco.
-Ola, Gina Morfei -correspondeu
Perfecto.
(A conversa prosegue nun italiano
de sotaque morriñento, qualcosa de brasileiro, e nun
galego do Baixo Miño, rico en sos aspirados; pero o narrador
dispénsase de transcribir tales coloraturas).
-Se queres que sexa Gina Morfei,
non teño inconveniente.
Non preguntou de ónde sacara a
nomeada nin tampouco ¿quen es tu?, aínda que unha arañeira de
dúbida nos seus iris certificaba que o noso Ramos non se
semellaba ó misterioso convidado de Mitterrand nin ó
destinatario do ramo de pétalas amarelas. Perfecto era un enigma
sen necesidade de mascarita, mais foi aceptado como auténtico
prescindindo de averiguaciós. A Domadora pensou talvez que unha
cita longamente esperada (o esquivo PR tiña polo visto a cisma
de non deixarse ver, de deixar que o representasen) merecía
consumarse sen reserva nin melindre. Era loira, carnuda de
rostro, farta de bustos e un primor no moldeado das canelas
visibles ó término das calzas cremosas, así como no deseño
dos pés, dúas noruegas de belísimos fiordos.
Antes de abandonar a praza, xiraron
a visita obrigada á basílica e afastaron por un momento os
ollos da mutua descoberta, elevándoos cara as bóvedas áureas,
a un firmamento luxoso, irreal, bañado de xúbilo extático: hosanna
in excelsis.
Ás portas do templo posaron en
breve sesión fotográfica (un oriental sorrinte prestouse a
sacar instantáneas da parella coa cámara de Perfecto), rematada
cun curioso episodio de feiticismo: Colombina xuntou os pés, a
penas constreñidos nas ligaduras das sandalias, focounos e
tiroulles un retrato. Devolveulle a máquina ó acompañante
cunha visaxe de picardía, convencida de que a imaxe desas
lindosas extremidades viaxaría con el durante anos. Media hora
máis tarde, mougando unha cea pouco memorable en trattoria
inmediata ás ruínas chamoscadas do teatro La Fenice
(decepcionante fritada de peixes adriáticos), a petrina do meu
amigo converteuse en niño de pombo, un pé torcaz angazaba as
súas intimidades e, anque o bretonismo non figura entre as súas
especialidades, enviou un grolo de viño moscato pra
sufocar exclamaciós de xúbilo rastreiro: hosanna in infimis.
Percorreron o Grande Canal á
inversa, xuntos, mesmo con desvergoñado exceso de galanteos, ata
a parada de Ferrovía, onde Perfecto foi despedido abruptamente e
emprazado pró día seguinte:
-Estou aquí ó lado, no hotel
Bellini -susurrou Gina Morfei-. Mañá ás dez espérote pra
almorzar.
Ficou a soas cun bálsamo que se
evaporaba entre os miasmas do canal e que as súas ulideiras
peritas calificaron como miscelánea de brétemas de laca,
mascariña hidratante de caviar e xel tónico de ananás con
fragancias de folla de mazaira.
Palazzo Grassi, ás once e
cuarto da mañá. Femme blande, sentimentale.
A Domadora paseaba as salas do Pazo
con extraordinaria leveza, aireando un folgado vestido de liño e
refrescándose cunha pamela do mesmo ton cru a xeito de abano.
Collera a Perfecto da mao e apertáballe os dedos cada tanto. Esa
maociña era un corazón latexante, e ela inteira era a dama de
corazós da baralla de cartomancia, a muller loira, doce e
sentimental, adornada por severas cualidades morais (bondade,
franqueza, sinceridade), que promete amor verdadeiro.
Pasaban revista á mostra Mode
et peinture (Le second empire et I'impressionisme),
organizada por unha fundación gala e o museu de Belas Artes de
Montréal. Os ritos vestimentarios empezaban no vestíbulo cun autoportrait
de Eva Gonzalès diante do espello, envolta en tea branca de
pintas vermellas, e continuaba no primeiro andar cun desfile de
féminas representativas. Representaban o luxo sen ánima, o
poder dos maridos, paixós feiticistas que substituían a pureza
nua, as meiguices da pel viva, por vendas prohibitivas do tacto.
Tras examinar as distintas secciós (A toilette
considerada como arte, modas exóticas, vestimenta e
modernidade), o meu amigo renegou da muller desencarnada, dos
seres inmateriais que propuña a exposición, e prendouse do pelo
recollido da súa compañeira, dun novo perfume que conxeniaba
coa mañá luminosa, a base de magnolia e iris branco. O recendo
ameazaba con transportalo ós xardís dos pazos galaicos, pero
non sucumbíu a tales estampas de coquetice. Cómpre dicir que o
Perfecto ama o ballet e as donas sofisticadas, que ben podería
ceder á atmosfera dos solares fidalgos ou mesmo ós esplendores
do Segundo Imperio que o tentaban desde as paredes (La salle
a manger de la princesse Mathilde, 1854), ás cacerías de
faisao, ós xantares na herba, ós paseos en bicicleta polo Bois
de Boulogne, ás danzas travestidas na casa do barón Lycklama.
Por auténtico milagre -acaso porque a inmensa maioría das
beldades expostas eran morenas- non capitulou ante o reclamo das
modas parisiennes e permaneceu fiel a Gina Morfei, ó
ouro dos tigres e do cabelo que tiña ó alcance do aloumiño.
Frente á obra que cerraba o percorrido, unha fotografía de
modelo broncínea, delgada percha sostendo a caída dun vestido
de tafetá limonado, a Domatrice evoco unha remota
mocidade, un corpo esvelto que lamentaba non poder ofrecerlle xa.
Perfecto díxolle o que quería
oír e o que realmente pensaba:
-As mulleres traxadas á moda
teñen moito de actrices. As manequís, sexan de plástico ou de
carne, danme arrepíos. Gústame o teu vestido, de pequeno
durmín entre lenzos de liño. Chega un momento en que todo home
debe dicidir entre o efebo e a nai. Son de terras de vide,
pódese beneficiar o viño con augardente pero case é mellor
encabezalo con tempo.
Logo deste discurso sincopado como
un bolero -moitas notas e poucos compasos-, entraron na
cafetería do Palazzo. Era vietato fumar, o galán non
pudo lucir a súa peculiar maniera no acendido do
mecheiro - presión co dedo paidetodos, esnobismo desculpable-,
pero a proverbial tolerancia da Italia meridional (o camareiro
nacera en Calabria) permitiulle introducir a pouta baixo a basta
do vestido de liño e recachar o suficiente como pra tornear unha
coxa trémula; un lomedro quente, palpitante, que o devolvía
entre cousas vivas, a salvo do inerte. Por algo lamben os cas,
por algo definitivo.
Campanile de San Giorgio Ma
ggio re, ás tres da tarde. Femme Méchante.
Portouse mal Colombina alá
empoleirada na cima do campanario. Transformouse en dama de
piques na sancristía onde acudiron pra mercar billetes postais
do templo, por causa dun instrumento de teclado cunha lenda: Laudate
eum in chordis et organo. Había un encargado do elevador
que os levaría ó teito de Veneza, a unha espléndida
panorámica do pazo do Dux, de San Marcos (campanile á
competencia co do propio San Giorgio, dúas donicelas erguidas
sobre as pernas traseiras, vixiantes), dos peiraos da outra banda
do canal de augas caxougadas por diversa escuadra de vapores:
ambulancias, autobuses, barcos de carabineiros flutuantes.
Perfecto deleitábase coa ourivesaría das fachadas cor sábrego,
pero a Domadora concentrábase en velar ó ascensorista, un
rapazolo abouxado por auriculares e cun lote de manuais de
autoaxuda pra ler mentres esperaba pacientemente no seu cubículo
que os turistas se fartasen das vistas. Vendo distraído ó
custodio, empurrou a Perfecto cara un ángulo cego, fóra do
campo do montacargas, e baixoulle a cremalleira das calzas.
Estaba resolvida a entoar laúdes in organo. Trafegou
cun sexo sobreexcitado (cun ser tímido que se avergoñaba de
presentar desexos inchables, de textura e cromatismo parecido a
un filetto de boi), imprimíndolle coa mao un movemento
de mioca reptante mentres mordicaba cos dentes atabacados e
premía cos labios pintos de vivo vermello.
A ansia remansada de véspera,
habilmente diferida pola capricciosa que o despedira na
boca da noite -co remol dun baile agarrado e a brasa dun beixo-,
arrasou as defensas de Eros circunspecto, remiso de ordinario á
arroutada dionisíaca. Perfecto soubo entón por qué o barallo
portugués chama dama de espadas á figura do tarot que noutras
partes denominan de piques. Esa cartomancia anuncia á muller
malvada, avesa, demoníaca. Sentiuse traspasado por sabres que
abrían feridas, que Ile inflixían esa clase de dor que non
sacia. Alí, naquel campanario, xirou un anxo cataventos ata o
ano 1993. Nesa altura, desceu unha centella pra carbonizar a
madeira da talla e fundir a súa alma de metal. O meu amigo, rexo
e valeroso como é, non ten así e todo a ánima metálica.
En góndola, ás seis da tarde.
Femme curieuse et cancaniere.
Colleron a góndola no Campo de
Moisés, integrando unha pequena frota de barcas que partillaban
cantor e acordeonista. Músico e vocalista viaxaban na góndola
capitana cun fato de austríacos colorados, de modo que a parella
gozaba dunha intimidade relativa, unicamente estorbada pola
presencica dun barqueiro en camiseta a raias brancas e azuis,
tocado cun chapeu pallizo e cun floco de pelo loiro a xeito de
penacho de cotrolío que rebordaba do sombreiro ladeado. Era, con
efecto, un paxaro de coidado. Por parte de cobrarlle unha
milleira de liras, atrevíase a espiar con malicia as súas
aproximaciós amorosas. Estaba máis pendente dos bicos que
Perfecto pousaba nas medras do pescozo compañeiro, perigosamente
dentados ó estilo do ósculo dos Cárpatos, que de mergullar o
baloco que os impulsaba. A carne emerxida do decote da blusa de
liño sumira ó amador nun capricho delirante, porque era dura e
perfumada madeira rubescente, un toro de sanguiño que desmentía
calquera suxestión de pelica correúda no pescozo dos paxarolos
e dos humanos de idade provecta. O sal e os tremores que
absorbía da nuca exposta pola muller reclinada no seu peito,
arredábano dos escuros presaxios inducidos polo feitío da
góndola vernizada en negro, con asentos tapizados en vermello e
adornos dourados, unha cita case literal das exequias rumbosas,
da carroza fúnebre. Neses momentos de leve desilusión co
tópico romántico, mostrou Colombina un aspecto inédito da súa
personalidade (a propensión a entremeterse da dama de
diamantes). No cadaleito navegante que levaban detrás viaxaba un
trío -home corentón con dúas mulleres de desigual idade,
señora e ninfette- riseiro e desinhibido á hora de
prodigarse cariños. A estampa chamou quizais pola envexa, en
todo caso pola murmuración:
-Un ménage à trois. A
leria do poliamor, ¡que estupidez! Dunha ocasión embrulláronme
nesa trangallada. Unha amiga suxeriu que nos xuntásemos tres
parellas a vivir en coro.
Perfecto oíu e calou. Veulle á
memoria a recente experiencia no campanario, as badaladas
atronadoras que en mala hora (ás tres en punto) Ile coutaron o
chafariz, deixándolle unha dolorosa reuma testicular.
-Axiña se agregaron dúas tipas
máis, divorciadas. E porque paramos o experimento que, se non,
reuniríase un serrallo. Hai, non sei se o sabes, un excedente
sentimental feminino, unha lexión de máquinas célibes que
traballan no baleiro, mulleres de corenta pra riba que non
compiten con hienas máis novas. Ós corentós ninguén os
considera ferro vello, mesmo campan de brazo dado con raparigas
do tempo das súas fillas. O caso foi que os nosos machos
desfrutaban o demo co harén, e a parva da miña amiga argalleira
amenizaba as orxías vestida cunha túnica azafrao, e proferindo
burradas: "Deus todo o dá en abundancia". Trangalladas
místicas pra reter ó seu home chimpando na casa. Pra que non
abeirase. Patético.
-Eu asistín unha única vez á
xuntanza de certo clube (aquí pronunciou un nome rítmico, en
ton demasiado alto pra imporse ó cantor da góndola capitana que
voceaba Torna a Sorrento) e vinme rodeado de sesentós
verdes. As súas donas nadaban na piscina, cos abondosos peitos
facendo servicio de flutuadores, e despoixa entregábanse ós
varós organizados en turmas de catro ou cinco. Non se
contentaban co partido de tenis na modalidade de pares, tiraban
máis pola canastra e a equipa de basquete. Pareceume que todo
aquel lío era ocorrencia do anfitrión, un vellote saído e
simpático que botaba canas ó aire cada fin de semana. A súa
esposa a penas participaba na enchoiada das alcobas, quedaba na
cociña amasando empanadas de millo moi sabedeiras.
-¿Hai alguén na túa vida?
-inquiriu a Dama de Diamantes, pasando da faladoría á
curiosidade.
-Monogamia sucesiva. Nada especial.
-Solteiría masculina, coma quen di
o País das Fadas.
Perfecto ía explicarlle que era un
romántico, que esperaba unha aparición sacra e, encanto e non,
optaba pola lixeireza de cascos frente á pesantez. Pero o cantor
terminaba Oh sole mio cun espantoso berro, as góndolas
achegábanse ó embarcadeiro onde esperaba un individuo de faces
inchadas, con traza de borrachuzas, que tiraba das barcas cun
gancho, axudaba ós viaxeiros a botar pé a terra e estendía a
mao das propinas. Nos peiraos había cafés-palafitos, sobre
soficos chantados no canal, e turistas que lambían xelados de
chantilly. Unha falanxe nipona agardaba en disciplinado silencio
a súa quenda de embarque, e o meu amigo aproveitou pra desviar o
curso da conversa un tantiño amarga cara a frivolidade do
comento antropolóxico:
-Ben fodido ten que ser o seu país
pra que anden todos sobros polo mundo, sen paradura.
Cuarto 102 do hotel Capri, ás
cinco da madrugada. Femme honnete.
Durmía o sono dos sublimes, dos
superhomes que foron gratificados no seu ego e non somente na
súa pilila. A Dama de Diamantes cedera na tentativa de remexer
un pasado que non Ile concernía, deixárase enlevar por un
concerto crepuscular na igrexa conventual dos Frari, con órgao
do século XVIII e mezzosoprano do montón. O repertorio
era moi a propósito pra estimular un duetto na cámara
do hotel, sen máis público que os souvenirs mercados polo
Perfecto: máscara de antroido en figura de gato, pallaso en
vidro colorista de Murano. Regresaron ó Capri polos fondamenta
desertizados nun ocaso que o morador da estrema occidental
galaica achou prematuro. O silencio arrolado polos lapexos dos piccolos
canais contiña un eco do Anónimo veneciano, dunha Rapsodia
italiana, daquela peza de Mozart que principia Ave verum
corpus... Nunha pizzería da rúa da Lacca compraron unha
garrafa de viño doce do Véneto, falida réplica dun porto
competente, e arribaron ó hotel con certo aparato eléctrico. Na
recepción tropezaron con outro inquilino, mexicano a xulgar polo
sotaque de élitros, de carricanta, que usou pra dirixirse ó meu
heroi:
-¡Hum! Cheira vostede a colonia.
Só os españois cheiran a auga de colonia.
O Perfecto saíra de mañá
protexido por podente armadura odorífera, pero non agradeceu a
observación do manito, acaso admirativa, que tamén podía
interpretarse como censura dun excesivo coquetismo ou incluso
como chulesca ranchera de mero machote contra figurino
peninsular. Botoulle catro ó rabo a Cantinflas e a Hugo
Sánchez, mentres a compañeira o empurraba cara o elevador.
A durmevela retiña os sucesos das
horas seguintes, unha rosmadela da muller a modo de baixo
continuo e a canseira de pelexar con convulsiós de posuída
polos diaños ou deuses da perlesía (E o recendo palustre da
perrecha, gorida de caimaos nos pantanos da Florida). Interpretou
esa escenificación como homenaxe agarimosa á sua virilidade. A
experiencia galante dicíalle que tales esforzos, orientados a
lisonxealo, esixirían futuras correspondencias en constancia e
compaña fiel. Ainda así, acolleunos con gratitude e, lonxe de
cegarse no combate virulento que Ile propuña, dedicou o máis do
tempo a un sacrilexio: beixou toda a dilatada xeografía da pel
que dicia verdosa á luz da pantalla da mesiña. Desde a cicatriz
umbilical, metrópole tirrena, viaxou ó Ponto pra pacer os
bucles de ouro do Velocino; e logo desandou a singradura dos
argonautas derivando cara as terras da tarde e os coxeguentos
fisterres. Esvarou mesmo polo lombo do Imperio, decruando regatas
e lombas lardeiras deica caír, nos límites da barbarie, nun
maelström do Mare Suebicum. Con cada beixo lengoreteiro,
recitaba a salutación oída no concerto dos Frari: Ave verum
corpus...
Un ruído de pisadas furtivas
arrincouno desta ensoñación. Prendeu a luz e viu a Gina Morfei
vestida de Dama de Trevos (de paus, na nomenclatura lusitana),
disposta pra marchar.
-¿Que hora é?
-As cinco. Téñome que ir
-explicou a Muller Honesta- O meu marido chega hoxe cos nenos.
Imos pasar unhos días aquí, en familia. Eu adianteime pra
acudir a unha cita. A estas alturas xa podemos tirar as carautas.
O meu amante non apareceu, pero como suplente póñoche un dez.
-Espera, que me visto, non te
despidas así.
-Se vas ficar en Veneza e
coincidimos, fai como que non me coñeces.
Capito. Perfecto fardouse
de calquera maneira, ferido polo desdén. O fragor da súa
amadora na noite pasada non constituía un pedido de ulteriores
relaciós, senón pruído erótico ou mesmo demostración
desportiva. Baixo este novo aspecto, o vivido nas últimas horas
resultaba afagador, era un trofeu que gardaría na vidraza das
conquistas, en lugar destacado. Xa trepando os paseos, na
insegura claridade, decatouse de que chegara á cidade pra botar
unha semana, de que restaban días e días en compañía de
tópicos, da arte, das pombas (pterodáctilos noxentos ós seus
ollos desenganados), sen domadora nin tigres. Chegados a unha
pontella sobre certo canaliño, ela parouno apoiándolle as
palmas das maos no peito:
-Ata aquí -deulle un beixo medido,
suficiente pra atormentalo varios meses, e despediuse: -Arrivederci
belissimo.
El desviou a ollada en dirección
ós predios que saían das sombras, estofados pola luz primeira,
e retrucou:
-Aznavour.