O cromatismo imposible das cousas
O son da xordeira é o título do libro que estamos presentando, cuia autora é Antía Otero. Un título bonito, que nos fala dos sons e da música que hai no silencio, ese son que só os xordos oen, que só Antía oe. Antía, cos seus ollos suaves e infinitos, coa súa voz de nena poeta que co seu verso alcanza a luminosidade toda. A verdade toda.
Porque habitamos nas preguntas, nas dúbidas, no escuro. E deso, e de moitas máis cousas, fálanos Antía neste libro. Fala Antía con pulso firme, con enteireza, pero tamén con medo, e con frío. Porque todo é un inmenso drama que vivimos, que nos contan. Porque somos mulleres abrindo unha mirada nova, un rio.
Resulta maravilloso, e triste, cando Antía no seu poemario nos fala das mulleres que continuamente cosen e traballan, sen poder abrir os ollos, sen poder vivir. Ou pelan patacas, sen ser protagonistas do mundo. Ou convírtense metaforicamente en cactus, para defenderse dunha realidade que as agrede. Para poder fuxir,sonar.
Antía constrúe poemas intensos que nos falan da rebeidía necesaria das mulleres. Ela non quere ser Penélope. Ela non quere situarse nun plano pasivo, morto. Ela quere escapar no amor. Coa súa forza de nena-cabalo correndo. Non se trata dunha renuncia, senón dunha sensación de que non soportamos o papel que o mundo nos asigna.
O libro divídese en tres partes, que son como pezas dun mesmo canto. Unha primeira parte, na que se denuncia a situación indigna da muller e na que as mans da poeta escriben versos limpos, cheos de liberdade. Antía mostrase nesta primeira parte como unha nena rebelde, sen deixar en ningún momento de ser lúcida e tierna e suave.
A segunda parte do libro, titulada "Alén das vías", está composta por poemas fermosamente soñadores, e fermosadores serenos. Aparecen as viaxes, que son ao mesmo tempo viaxes externas e interiores. Alonxarse é unha forma de retornar ao núcleo. As viaxes a veces acentúan o propio, a soidade que nos habita, e o Amor no que vivimos e ao que nacemos, continuamente, sempre.
Por último o libro péchase cunha terceira parte, titulada "Salgada soidade". Os poemas finais do libro son poemas máis escuros, máis intimistas, máis dramáticos. Pero nesa escuridade fórmase o brillo, o que fai que as palabras nestes poemas resplandezan. De feito, as palabras resplandecen.
A poeta soña co Amor, que é case o único co que podemos soñar. E sentimos, nos poemas de Antía, que a morte vai no amor, e o amor vai na morte. Pero o amor tamén salva. O amor sálvanos de ter que vivir como se todo fose morte. Estes últimos poemas do libro lévannos pola escuridade e pola dor, pero tamén nos levan pola beleza, pola emoción.
Todo o libro é un canto emocionado. Un poema sostido, valente. No que a música fai que vibren os sentimentos da poeta e dos lectores. Como se o silencio fose o lugar preciso no que nacen, sempre, as palabras. As palabras de Antía son palabras dunha nena que volve a vivir, que renace. Porque a escrita tamén sirve para que nos acheguemos ao mundo con ollos novos.
É unha escrita, a de Antía, marcada intencionalmente como escrita de muller. Porque hai que revisitar os mitos androcéntricos, e a cultura patriarcal. Porque ser muller é unha revolución, e é importante descubrir que as mulleres non queremos ser o que o mundo quere que sexamos. Porque non podemos seguir asistindo a unha representación tan absurda e tan inxusta. Temos que reventar.
E asi xurden, nos poemas de Antía, figuras femeninas do pobo como Mari Pepa de san Picallo. Porque a xente do pobo é poeta sen saber que o é. Porque a poesía habita no cotián, nas aldeas, nas vilas, nas cidades. Nos ollos vivos de toda a xente.
A autora demostra en O son da xordeira o seu amor pola pintura, polo arte.O cal dalie moita vida e moito calor ao libro. É como se dalgún xeito a pintura falase a través da poesía. É como se Antía nos falase do cromatismo imposible das cousas. Esa música lenta, chea de cor, que nos abraza, que nos fai correr, sentiros vivos. Porque sen arte estaríamos moito máis mudos, moito máis espidos, e tampouco poderíamos facer poemas. E frente ao mundo exterior, que a veces nos manca, hai sempre unha casa á que retornar. Unha familia que sempre nos acolle cos brazos abertos. Como se sempre volveramos a ser as nenas de antes. Porque a infancia é un lugar central nas nosas vidas, e sempre queremos volver a aquelas caixas de galletas que tan felices nos facían. Aquelas tardes de chuvia polas que sentimos certa nostalxia. Antía respira aínda como esa nena que ela foi, esa nena que ela non quere abandonar. Esa nena revive nos poemas e ponse a bailar.
Porque hai que bailar. Escribir poesía, para que ninguén escriba por nós. Hai que espir o canto. E Antía sabe espir a súa palabra. Sabe facer que a súa palabra resoe. Antía fai neste libro un recorrido amable polo mundo e polas cousas. Como lectores agradecemos esa amabilidade, esa elegancia. Este libro naceu case na adolescencia, pois Antía era moi nova cando escribeu estes versos. A veces é mellor asi, escribir cando aínda o mundo non nos fixo desnaturalizamos e descrer. Escribir cando os cabalos saen e se botan a correr polos campos. Porque asi o canto é máis sincero, máis libre.
Eu creo que neste primeiro poemario que Antía nos ofrece vemos unha voz nova, importante, da poesía galega. Unha voz moi pulcra, que nace dunha forma moi sobria. Non se trata de facer moito ruído, senón de conseguir que as cousas que se din cheguen e emocionen. Trátase de construir beleza. E eso consígueo Antía. Consigue que ante o seu libro nos sintamos ben, alegres. Como se a poeta que nos fala fixese un berro no silencio. Como se ese berro fose pronunciado con suavidade, unha suavidade maravillosa, como nun cuadro de Klimt.
Eu celebro este novo libro. É aire novo para todos e todas nós. Fai que podamos respirar. O son da xordeira fai que nos reconciliemos co mundo e coa poesía e con nós mesmos. Fai que atrevesemos portas novas. Fai que podamos amar con máis forza. Como muller síntome máis alta, existindo este libro. Síntome máis libre. Con máis voz.
Antía segue sendo esa rapaza inqueda e doce coa que me atopo moitísimas veces nas rúas de Compostela. Esa moza cos ollos cheos de luz. Esa nena soñadora que sempre me fala, que sempre me sorrí. Esa amiga coa que camiño, na poesía e na Vida. Porque a vida para min é Escribir. Deixar o meuu sangue na Escrita.
Lupe